આપણો સંબંધ જાણે

200th post in one year. That is an achievement.

I never thought that I would do so much of blogging. Things have changed since I started blogging. I initially started by posting my poems and now things have changed to putting on peoples requests. Reading has gone down and watching movies has gone up. There have been no book reviews recently. Hope 2011 gives us more book reviews.

Wish you all a very happy and peacefull year 2011.


આકાશે ધોધમાર બંધાતા રોજ તોય ઇચ્છા વિનાનાં સાવ પાંગળાં
આપણો સંબંધ જાણે વરસ્યા વિનાનાં રહ્યાં વાદળાં…

કોડિયામાં પ્રગટેલા અજવાળાં જેમ
એકબીજામાં ઝળહળતાં આપણે
અજવાળું ઓલવીને કેમ કરી મોકલેલું
શરતોનું સરનામું પાંપણે -
સમણાંના તુટવામાં એવું લાગે કે જાણે હાથમાંથી છૂટાં પડ્યાં આંગળા…
આપણો સંબંધ જાણે વરસ્યા વિનાનાં રહ્યાં વાદળાં…

અંતરથી અંતર જો માપો તો આમ અમે
પાસે ને આમ દૂર દૂર…
કિનારે પહોંચેલાં મોજાંની જેમ અમે
દરિયાથી છૂટવા આતૂર…
ચહેરાના ભાવ બધા વાંચી શકાય તોય આંખોને લાગીએ કે આંધળા…
આપણો સંબંધ જાણે વરસ્યા વિનાનાં રહ્યાં વાદળાં…

ના છૂટકે લેવાતા શ્વાસોમાં વરસતી
સંગાથે જીવ્યાંની ભૂલ
આપણા જ ક્યારામાં આપણે જ વાવેલું
સુગંધ વિનાનું એક ફૂલ.
સાથે રહ્યાંની વાત ભૂલી જઇને આજ છુટ્ટા પડવાને ઉતાવળાં…
આપણો સંબંધ જાણે વરસ્યા વિનાનાં રહ્યાં વાદળાં…
-: અંકિત ત્રિવેદી

પાંદડું લીલું ને રંગ રાતો

પાંદડું લીલું ને રંગ રાતો,
મારી મેંદીનો રંગ મદમાતો.
ભૂલી રે પડી હું તો રંગના બજારમાં
લાગ્યો મને રંગ કેરો છાંટો..

રેશમની કાયા તારી જાણે લજામણી,
લટકંતી લટ તો જાણે ભૂલ રે ભૂલામણી,
રૂપને ઘેરીને બેઠો ઘૂંઘટનો છેડલો.
વાયરાની લ્હેરમાં લ્હેરાતો..

રંગરસિયા, જરા આટલેથી અટકો,
દિલને લોભાવે તારા લોચનનો લટકો;
વારી વારી થાકી તોયે છેલ રે છબીલા
તું તો અણજાણે આંખમાં છુપાતો..

છૂપી છૂપી કોણે મારું દિલડું દઝાડ્યું?
છૂપી છૂપી કોણે મને ઘેલું રે લગાડ્યું?
ક્યાં રે છુપાવું મારા દાઝેલા દિલને?
હાય! કાળજાની કોરે વાગ્યો કાંટો..

હું દરિયાની માછલી

દરિયાના બેટમાં રે’તી
પ્રભુજીનું નામ લે’તી
હું દરિયાની માછલી!

હાં રે મને બારણે કઢવી નો’તી,
હું દરિયાની માછલી!

જળની સાથે અમારે જનમ કેરી પ્રીતડી,
મરજો પ્રીત્યોના તોડનારા,
હું દરિયાની માછલી! -દરિયાના…

દરિયાનાં નીર મને પાતાળે ગોતશે,
આભ લગી મારશે ઉછાળા,
હું દરિયાની માછલી! -દરિયાના…

તારલાનાં તેજ ઊગી ઊગી આથમશે,
ચંદ્ર કેને પાશે અજવાળાં?
હું દરિયાની માછલી! -દરિયાના…

છીપલીની છાતીઓથી કોણ હવે ઝીલશે,
મોં ઊઘાડી મોતીડાં રૂપાળાં?
હું દરિયાની માછલી! -દરિયાના…

દરિયાના દેશથી વિછોડી,
દુનિયાસું શીદ જોડી !
હું દરિયાની માછલી!

-: ઝવેરચંદ મેઘાણી

રાધાનું નામ

રાધાનું નામ તમે વાંસળીના સૂર મહીં વ્હેતું ના મેલો, ઘનશ્યામ!
સાંજ ને સવાર નિત નિંદા કરે છે ઘેલું ઘેલું રે ગોકુળિયું ગામ!

વણગૂથ્યા કેશ અને અણઆંજી આંખડી કે ખાલી બેડાની કરે વાત;
લોકો કરે છે શાને દિવસ ને રાતડી મારા મોહનની પંચાત.
વળી વળી નીરખે છે કુંજગલીઃ પૂછે છે, કેમ અલી? ક્યાં ગઇ તી આમ?
રાધાનું નામ તમે…

કોણે મૂક્યુ રે તારે અંબોડે ફૂલ એની પૂછી પૂછીને લિયે ગંધ;
વહે અંતરની વાત એ તો આંખ્યુની ભૂલ જો કે હોઠોની પાંખડીઓ બંધ
મારે મોંએથી ચહે સાંભળવા સાહેલી માધવનું મધમીઠું નામ;
-: સુરેશ દલાલ

Love is always patient

I liked following lines from a movie. I have forgotten the movie name today but I am confident everyone will like these lines.....

"Love is always patient and kind.
It is never jealous. Love is never boastful nor conceited.
It is never rude or selfish.
It does not take offense
and is not resentful.
Love takes no pleasure
in other people's sins...
...but delights in the truth.
It is always ready to excuse,
to trust, to hope...
...and to endure...
...whatever comes."

પ્રેમની સૌથી વરવી શિક્ષા

પ્રેમની સૌથી વરવી શિક્ષા કહો જોઈએ કંઈ?
તૂટે તો પણ હ્રદય સનમને ભૂલે કોઈ દી’ નઈ!

એક ચહેરાને ચાહી ચાહી આંખો છીપલું થાય
તોય જીવનભર ખરા પ્રેમનું મળતું મોતી નઈ

કાચી-કૂમળી ઉંમરમાં લાગે પાકો પહેલો પ્રેમ
સમજણ-સુધબુધ, જ્ઞાનનું સામે નહીં આવતું કંઈ

રમતવાત છે ઈશ્વર માટે માણસ સાથે રમવું
બધું હાથમાં લખી નાખતો ઉકલાવે ના કંઈ

દરિયામાં ડૂબ્યા છો પર્વત ને પર્વત પર જળ
જીવન શમણું નથી કે શમણું જીવન જેવું નઈ

પેઢી પાછળ પેઢી આવી સર્જે પ્રેમની ગાથા
તવારીખનું જ્ઞાન પડ્યું રહે પોથી પોકળ થઈ

સાજન સાજન જાપ કરી જે ખાલીપો સર્જાતો
ક્યાંક ભરાશે શર્મિલ એ તો બસ માટીમાં જઈ
-: સંજય વિ. શાહ ‘શર્મિલ’

તમારી આંખડી કાજલ તણો

તમારી આંખડી કાજલ તણો શણગાર માંગે છે
આ કેવી રોશની છે કે જે સદા અંધકાર માંગે છે

બતાવો પ્રેમપૂર્વક જર્જરીત મારી કબર એને
જ્યારે જાલિમ જમાનો જીંદગીનો સાર માંગે છે

છે સામે રૂપ કિંતુ આંખ ઊંચી થઇ નથી શકતી
વિજયની છે સરસ બાજી ને હૈયું હાર માંગે છે

અમરનું મોત ચાહનારા લઇલો હૂંફમાં એને
મરી જાશે એ મરવાને તમારો પ્યાર માંગે છે
-: અમર પાલનપુરી

ઠોકરની સાથે નામ તુજ લેવાય છે ઈશ્વર

ઠોકરની સાથે નામ તુજ લેવાય છે ઈશ્વર,
તું કેવો અક્સ્માતથી સર્જાય છે ઈશ્વર.

હેઠો મૂકાશે હાથને ભેગા થશે પછી જ,
કોશિશ જ્યાં પતે ત્યાં જ શરૂ થાય છે ઈશ્વર.

જો દૂર પેલી વસ્તીમાં ભૂખ્યા છે ભૂલકાં,
લાગે છે તને દૂરનાં ચશ્માં ય છે ઈશ્વર.

કે’ છે તું પેલા મંદિરે છે હાજરાહજૂર,
તું પણ શું ચકાચોંધથી અંજાય છે ઈશ્વર ?

થોડા જગતના આંસુઓ, થોડા મરીઝના શે’ર,
લાવ્યો છું જુદી પ્રાર્થના, સંભળાય છે ઈશ્વર ?

એનામાં હું ય માનતો થઈ જાઉં છું ત્યારે,
મારામાં જ્યારે માનતો થઈ જાય છે ઈશ્વર.
-: સૌમ્ય જોશી

એક ડોસી ડોસાને હજી વ્હાલ કરે છે

કમાલ કરે છે, કમાલ કરે છે,
એક ડોસી ડોસાને હજી વ્હાલ કરે છે.

ડોસો જાગે ત્યારે ચશ્માં આપે
અને બ્રશ ઉપર પેસ્ટને લગાડે,
લોકોનું કહેવું છે ડોસી તો આમ કરી
ડોસાને શાને બગાડે ?
મસાલા ચા અને ગરમ ગરમ નાસ્તો
ડોસી ડોસાનો કેવો ખ્યાલ કરે છે?

નિયમ પ્રમાણે દવા આપે છે રોજ
અને રાખે છે ઝીણું ઝીણું ધ્યાન,
બન્નેનો સંબંધ તો એવો રહ્યો છે
જાણે તલવાર અને મ્યાન.
દરમ્યાનમાં બન્ને જણ મૂંગાં મૂંગાં
એકમેકને એવાં તો ન્યાલ કરે છે.

પગમાં આવે જો ક્યાંક એકાદ પગથિયું
તો ડોસો ડોસીનો પકડી લે હાથ
ડોસો તો બેસે છે છાપાંના છાપરે
ને ડોશીને હોય છે રસોડાંનો સાથ
આઠ દસ દિવસ પણ છુટ્ટાં પડે તો
બંને જણ ફોન પર બરાડ કરે છે

કાનમાં આપે છે એવાં ઈન્જેકશન
કે સિગરેટ શરાબ હવે છોડો,
ડોસો તો પોતાના તાનમાં જીવે
કયારેક વહેલો આવે કે ક્યારેક મોડો.
બન્નેની વચ્ચે વહે આછું સંગીત
પણ બહારથી ધાંધલ-ધમાલ કરે છે

ડોસી તો સાંજે મંદિરમાં જાય અને
ડોસો તો જાય છે બારમાં
બંનેના રસ્તા લાગે છે જુદાં પણ
અંતે તો એક છે સવારમાં
ડોસો ને ડોસી જાગીને જુએ
તો પ્હાડ જેવા કાળને કંગાલ કરે છે

ડોસો વાંચે અને ડોસીને મોતિયો
બન્ને જણ વચ્ચે આવો છે પ્રેમ,
લડે છે, ઝગડે છે, હસે છે, રડે છે,
જીવન તો જળની જેમ વહેતું જાય એમ.
દોસ્ત જેવી દીકરીની હાજરીમાં બન્ને જણ
ઘરની દિવાલને ગુલાલ કરે છે
-: સુરેશ દલાલ

जब तक जिंदा हु

जब तक जिंदा हु, तब तक मरा नहीं,
जब मर गया तो साला मैं ही नहीं
तो फिर मरने से क्या डरना???
-: आनंद

શું બોલીએ?

શબ્દની બેડી પડી છે જીભમાં શું બોલીએ?
ને તમે સમજી શકો નહી મૌનમાં શું બોલીએ?

બહાર ઊભા હોત તો તસવીરની ચર્ચા કરત,
આ અમે ઊભા છીએ તસવીરમાં શુ બોલીએ!

લોહીમાં પણ એક બે અંગત ખૂણાઓ છે રમેશ !
એ ઊભા છે આપના સત્કારમાં, શું બોલીએ?
-: રમેશ પારેખ

નારાયણનું નામ જ લેતાં

નારાયણનું નામ જ લેતાં, વારે તેને તજિયે રે;
મનસા વાચા કર્મણા કરીને, લક્ષ્મીવરને ભજિયે રે.

કુળને તજિયે કુટુંબને તજિયે, તજિયે મા ને બાપ રે;
ભગિનીસુતદારાને તજિયે, જેમ તજે કંચુકી સાપ રે.

પ્રથમ પિતા પ્રહલાદે તજિયો, નવ તજિયું હરિનું નામ રે;
ભરત શત્રુઘ્ને તજી જનેતા, નવ તજિયા શ્રીરામ રે.

ઋષિપત્ની એ શ્રીહરિ કાજે, તજિયા નિજ ભરથાર રે;
તેમાં તેનું કંઈયે ન ગયું, પામી પદારથ ચાર રે.

વ્રજવનિતા વિઠ્ઠલને કાજે, સર્વ તજીને ચાલી રે;
ભણે ‘નરસૈંયો’ વૃન્દાવનમાં, મોહન સાથે માલી રે.
-: નરસિંહ મહેતા

ન તો કંપ છે ધરાનો

ન તો કંપ છે ધરાનો, ન તો હું ડગી ગયો છું,
કોઈ મારો હાથ ઝાલો, હું કશુંક પી ગયો છું.

જો કહું વિનમ્ર ભાવે તો સૂરજ સુધી ગયો છું,
કે નજરનો તાપ જોવા હું નયન લગી ગયો છું.

હતો હું ય સૂર્ય કિન્તુ ન હતી તમારી છાયા,
ઘણીવાર ભરબપોરે અહીં આથમી ગયો છું.

આ હૃદય સમો તિખારો છે દઈ રહ્યો ઈશારો,
કોઈ કાળે સૂર્યમાંથી હું જુદો પડી ગયો છું.

નથી કાંઈ પ્રયાણ સરખું અને પથ કપાઈ ચાલ્યો,
નથી કાફલાની હસ્તી અને હું ભળી ગયો છું.

બહુ રાહતે લીધા છે મેં પસંદગીના શ્વાસો,
ન જિવાયું દર્દરૂપે તો સ્વયં મટી ગયો છું.

’ગની’ પર્વતોની આગળ આ રહ્યું છે શીશ અણનમ,
કોઈ પાંપણો ઢળી ત્યાં હું ઝૂકી ઝૂકી ગયો છું.
-: ગની દહીંવાલા

તમે બધાથી અલગ છો

તમે બધાથી અલગ છો તેથી તમારું નોખું હું ધ્યાન રાખું.
ગુલાબ લઈને તમે મળો તો મ્હેકની લ્યો દુકાન રાખું.

કશુંક આજે કરી જવું છે, કદાચ કાલે જવાનું થાશે,
તમારા ઘરના દિવાને માટે, હવાને આજે હું બાન રાખું.

ગયું ક્યાં પંખી મૂકીને ટહુકો, હજીય ડાળી ઝુલી રહી છે,
મને થયું કે આ પાનખરમાં, બને તો થોડાં હું પાન રાખું.

તમે અહીંયા સૂરજ સમા છો, જશો ના આઘા, ઠરી જઈશ હું,
મને આ જળથી વરાળ કરજો, હું જેથી બાજુમાં સ્થાન રાખું.

પ્રસંગ મારી દિવાનગીનો, હું રોજ ઉજવું છું ધામધુમથી,
દરેક દર્દોને આવકારી, ગઝલમાં પીડાનું ગાન રાખું.

હું કૈંક યુગોથી છું સફરમાં, અહીં હું કેવળ પડાવ પર છું.
મેં ખોળિયાને કહી દીધું છે, હું તારું ભાડે મકાન રાખું.
-: ગૌરાંગ ઠાકર

એક રાજાએ એક પંડિતને

એક રાજાએ એક પંડિતને એવું એક ફરમાન કર્યું
આજ સુધી ના ખીલ્યાં એવાં જ્ઞાની ફૂલ ખિલાવી ધ્યો;
સ્મિત કરીને પંડિત બોલ્યા- ‘રાજન, મારું કામ નહીં’
એ માટે તો ક્યાંકથી કોઇ પ્રેમિકા બોલાવી લ્યો.

પાનખરો જે અજવાળે એ દીપિકાને લઇ આવો,
હર્ષિત થઇને રાજા બોલ્યો, ‘પ્રેમિકાને લઇ આવો.’
સૈનિક બોલ્યા : હે રાજેશ્વર, સોંપેલું આ કામ છે શું ?
પ્રેમિકાનું નામ છે શું ? ને પ્રેમિકાનું ઠામ છે શું ?

ચોર લૂંટારુ હોય તો રાજન પકડીને હાજર કરીએ.
શત્રુ હોય જો કિલ્લા સમ તો સામે જઇને સર કરીએ;
પણ આવી શોધનું હે અન્નદાતા અમને તો કંઇ જ્ઞાન નથી.
પ્રેમિકા શું ? પ્રેમી છે શું ? કંઇ એનું અમને ભાન નથી.

પંડિત બોલ્યા : પ્રેમિકા છે પ્રેમિકાનું એક જ નામ
બારે માસ વસંતો જેવું જ્યાં હો ત્યાં છે એનું ઠામ
સૈનિક ચાલ્યા શોધ મહીં ને શોધ કરીને લઇ આવ્યા
શહેરમાં જઇ એક ડોસીમાને હરીફરીને લઇ આવ્યા.

બોલ્યા માલિક સમજ પડે ના એવું કંઇ સમજાવે છે,
આ ડોસીને પ્રેમિકાના નામે સૌ બોલાવે છે.
લગ્નપ્રસંગે સૌથી પહેલાં એનું ઘર શણગારે છે,
એની આશિષ સૌથી પહેલાં મંડપમાં સ્વીકારે છે.

રાજા શું કે શું પંડિતજી સૂણીને સૌના મન ઝૂમ્યાં
વારાફરતી જઇને સૌએ ડોસીમાના પગ ચૂમ્યા.
આંખ ઉઠાવી ડોસીમાએ રાજા ઉપર સ્થિર કરી,
બોલ્યા : બેટા, જીવી ગઇ છું આખું જીવન ધીર ધરી.

પરદેશી જો પાછો આવત- મારે પણ એક હીરો હોત,
મારે ખોળે પણ રમનારો તારા જેવો વીરો હોત.
વાત પુરાણી યાદ આવી ને આંખથી આંસુ છલકાયાં,
જ્યાં જ્યાં ટપક્યાં એ આંસુ ત્યાં ફૂલ નવાં સર્જાયાં.
-: સૈફ પાલનપૂરી

પકડો કલમ ને કોઈ ક્ષણે

પકડો કલમ ને કોઈ ક્ષણે એમ પણ બને
આ હાથ આખેઅખો બળે એમ પણ બને...
જ્યાં પહોચવાની ઝંખના વર્ષોથી હોય
ત્યાં પહોચતા જ મન પાછુ વળે એમ પણ બને
-: મનોજ ખંડેરિયા

અરે દોસ્ત તું ક્યાં જાય છે

દિલ પૂછે છે મારૂં, અરે દોસ્ત તું ક્યાં જાય છે?
જરાક તો નજર નાંખ, સામે કબર દેખાય છે.

ના વ્યવહાર સચવાય છે, ના તહેવાર સચવાય છે,
દિવાળી હોય કે હોળી, બધું ઓફીસમાં જ ઉજવાય છે.
આ બધું તો ઠીક હતું, પણ હદ તો ત્યાં થાય છે,
લગ્નની મળે કંકોત્રી ત્યાં શ્રીમંતમાં માંડ જવાય છે.
દિલ પૂછે છે મારૂં, અરે દોસ્ત તું ક્યાં જાય છે?......

પાંચ આંકડાનો પગાર છે, પણ પોતાના માટે પાંચ મીનીટ પણ ક્યાં વપરાય છે?
પત્નીનો ફોન બે મિનીટમાં કાપીએ પણ ક્લાયન્ટનો કોલ ક્યાં કપાય છે?
ફોનબુક ભરી છે મિત્રોથી પણ કોઇનાય ઘેર ક્યાં જવાય છે?
હવે તો ઘરના પ્રસંગો પણ હાફ-ડે માં ઉજવાય છે.
દિલ પૂછે છે મારૂં, અરે દોસ્ત તું ક્યાં જાય છે?.....

કોઇને ખબર નથી આ રસ્તો ક્યાં જાય છે?
થાકેલા છે બધા છતાં, લોકો ચાલતા જ જાય છે.
કોઇક ને સામે રૂપિયા તો કોઇક ને ડોલર દેખાય છે.
તમે જ કહો મિત્રો શું આને જ જીંદગી કહેવાય છે?
દિલ પૂછે છે મારૂં, અરે દોસ્ત તું ક્યાં જાય છે?....

બદલાતા આ પ્રવાહમાં આપણા સંસ્કાર ધોવાય છે.
આવનારી પેઢી પુછશે, સંસ્કૃતિ કોને કહેવાય છે?
એક વાર તો દિલને સાંભળો, બાકી મન તો કાયમ મુંઝાય છે.
ચાલો જલદી નિર્ણય લઇએ, હજુ ય સમય બાકી દેખાય છે.

દિલ પૂછે છે મારૂં, અરે દોસ્ત તું ક્યાં જાય છે?
જરાક તો નજર નાંખ, સામે કબર દેખાય છે.

ઈર્ષ્યા જ્યારે આળસ મરડે

ઈર્ષ્યા જ્યારે આળસ મરડે;
ખાર તો શું, ખુદ ફૂલો કરડે.

ધોઇ નાખ્યા હાથ સ્વજનથી,
કોણ હવે શત્રુમાં ખરડે?

ભૂલ્યા કેમ ભુલાશે મિત્રો?
ઘાવ હજુ તાજા છે બરડે!

ઊંડા ઘા તો કૈંક સહ્યા, પણ -
જાન ગયો છે એક ઉઝરડે.

મેરુનો મહિમા ગાનારા,
અંજાયા છે એક ભમરડે!

કહેશે કોણ ઝવેરી તમને?
ફેંકી દીધાં રત્ન ઉકરડે!

રાખ્યું નામ અમર એથી શું?
કોને છોડ્યો મોતના ભરડે?
-: અમર પાલનપુરી

કાનજી તારી મા કહેશે

કાનજી તારી મા કહેશે પણ અમે કાનુડો કહેશું રે…
એટલું કહેતા નહી માને તો ગોકુળ મેલી દેશું રે…કાનજી તારી મા….

માખણ ખાતાં નહોતું આવડતું મુખ હતું તારૂં એંઠુ રે…
ગોપીઓએ તારું ઘર કેરાણુ જઈ ખુણામાં પેઠું રે…કાનજી તારી મા….

ઝુલણ પહેરતાં નહોતું આવડતું અમે તે દી’ પહેરાવતાં રે…
ભરવાડોની ગાળ્યું ખાતો અમે તે દિ’ છોડાવતાં રે…કાનજી તારી મા….

કાલો ઘેલો તારા માત-પિતાનો અમને શેના કોડ રે…
કરમ સંજોગે આવી ભરાણા આંગણાં જોડાજોડ રે…કાનજી તારી મા….

ઘૂટણીયા ભેર હાલતો ચાલતો બોલતો કાલું ઘેલું રે…
ભલે મલ્યા મહેતા નરસિંહના સ્વામી પ્રેમ ભક્તિમાં રેલું રે…કાનજી તારી મા….

કાનજી તારી મા કહેશે પણ અમે કાનુડો કહેશું રે…
એટલું કહેતા નહી માને તો ગોકુળ મેલી દેશું રે…
-: નરસિંહ મહેતા

વિકલ્પ નથી

બધાનો હોઇ શકે, સત્યનો વિકલ્પ નથી;
ગ્રહોની વાત નથી, સૂર્યનો વિકલ્પ નથી.

પાતાળે શાખ વધી, મૂળ સર્વ આકાશે,
અમારા બાગના આ વૃક્ષનો વિકલ્પ નથી.

હજારો મળશે મયૂરાસનો કે સિંહાસન,
નયનનાં આંસુજડિત તખ્તનો વિકલ્પ નથી.

લડી જ લેવું રહ્યું મારી સાથે ખુદ મારે,
હવે તો દોસ્ત, આ સંઘર્ષનો વિકલ્પ નથી

કપાય કે ન બળે, ના ભીનો વા થાય જૂનો,
કવિનો શબ્દ છે, એ શબ્દનો કોઇ વિકલ્પ નથી.

પ્રવાહી અન્ય ન ચાલે ગઝલની રગરગમાં,
જરૂરી રક્ત છે ને રક્તનો વિકલ્પ નથી.
-: મનોજ ખંડેરિયા

Abortion a crime

I am not aware of the source of this story.
May be someone sent it in my email and I think it is worth sharing with the world.

A worried woman went to her gynecologist and said:
'Doctor, I have a serious problem and desperately need your help! My baby is not even 1 year old and I'm pregnant again. I don't want kids so close together.
So the doctor said: 'Ok and what do you want me to do?'
She said: 'I want you to end my pregnancy, and I'm counting on your help with this.'
The doctor thought for a little, and after some silence he said to the lady: 'I think I have a better solution for your problem. It's less dangerous for you too.'
She smiled, thinking that the doctor was going to accept her request.
Then he continued: 'You see, in order for you not to have to take care 2 babies at the same time, let's kill the one in your arms.
This way, you could rest some before the other one is born. If we're going to kill one of them, it doesn't matter which one it is.
There would be no risk for your body if you chose the one in your arms.
The lady was horrified and said: 'No doctor! How terrible! It's a crime to kill a child!'I agree', the doctor replied. 'But you seemed to be OK with it, so I thought maybe that was the best solution.
The doctor smiled, realizing that he had made his point.
He convinced the mom that there is no difference in killing a child that's already been born and one that's still in the womb.
The crime is the same!

કોઇનેય મારો પરિચય નથી

એમ તો કોઇનેય મારો પરિચય નથી આ જગમાં,
તારા સ્મરણોને મારું સરનામું ક્યાંથી મળતું હશે?
અફાટ રણને ગટગટાવી પી રહી છું એજ આશમાં,
એકાદ બુંદ તો એમાં તારી ઊર્મિનુંયે ભળ્યું હશે!

હવાનાં ઊછળતાં હરણ આવશે

હવાનાં ઊછળતાં હરણ આવશે
ને સૂરજનું ધગધગતું રણ આવશે

ઊઘડતો જશે એક ચહેરો સતત
સ્મરણમાંય એનું સ્મરણ આવશે

હશે કોઈ સામે ને અડવા જતાં
ત્વચા સ્પર્શનું આવરણ આવશે

રહેવા દો દરવાજા ખુલ્લા હવે
છે આશા હજી એક જણ આવશે

તમે પાછા કરશો ખુલાસા નવા
અને અમને વિશ્વાસ પણ આવશે

સમયની તો સીમાઓ પૂરી થઈ
હવે જોઈએ કેવી ક્ષણ આવશે

અમસ્તા જ દરવાજો ખોલ્યો અમે
હતી ક્યાં ખબર કે મરણ આવશે
-: આદિલ મન્સૂરી

મૃગજળના પ્યારમાં

રણમાં ફર્યા કરવાનું પરિણામ જોઇ લ્યો,
આખર પડી ગયા અમે મૃગજળના પ્યારમાં!

સાદગીમાં પણ સૌદયૅ હોય છે

સાદગીમાં પણ સૌદયૅ હોય છે,
આંસુને ક્યા આભૂષણ હોય છે.
કહે છે વજન હોય છે,
એટલે આંસુ નીચે દડી પડે છે
પણ ખરાં વજનદાર આંસુઓ તો,
પોપચાંની ભીતરમાં છાનામાના તરે છે.

હળવે હાથે હથેળી ઉપર

હળવે હાથે હથેળી ઉપર જરા તમારું નામ લખી દો,
નામ ની સાથે સાથે સાજન, સરનામુ પણ ખાસ લખી દો.

વ્યસ્ત લોકો ની વચ્ચે હવે નથી ગમતું મળવાનું,
ઢેલ સરીખુ વળગુ ક્યારે, મળશો ક્યાં એ સ્થાન લખી દો.

બહુ બહુ તો બે વાત કરી ને લોકો પાછા ભુલી જાશે,
નામ તમારું મારા નામ ની પાછળ ખુલ્લે આમ લખી દો.

હળવે હાથે હથેળી ઉપર જરા તમારું નામ લખી દો,
નામની સાથે સાથે સાજન, સરનામુ પણ ખાસ લખી દો

સ્ત્રી-પુરુષની વ્યાખ્યા શી?

જરાક થંભી જઈને શાંત ચિત્તે વિચારવા જેવુ છે. સામા માણસ ને છેતરવા માટે ઉચ્ચારાયેલુ પ્રત્યેક જૂઠાણુ આપણા અત્સિત્વને એક જોરદાર તમાચો મારતું જાય છે.

પુરુષની વ્યાખ્યા શી?

સ્ત્રીને સમજે એ જ ખરો પુરુષ. જે પુરુષ સ્ત્રીને ન સમજે તે ક્યાં તો નપુસંક હોય કા તો પછી નરરાક્ષસ હોય.
સ્ત્રીના ભોળપણનો ગેરલાભ લેનારો પુરુષ સાચો પુરુષ નથી. સમર્પિત સ્ત્રીને રંજાડ્વી એ પાપ છે.
એને વહાલ કરવામા કંજૂસાઈ કરવી એ મહાપાપ છે. એના માધુર્યની મશ્કરી કરવી એ ક્રૂરતા છે.
ક્રૂરતા એ પૌરુષની નિશાની નથી. પૌરુષની ખરી નિશાની પ્રેમ ઢોળવાની આક્રમક અભિપ્સા છે.
પુરુષની હળવી આક્રમક્તા પણ સાચો પ્રેમ હોય ત્યારે શોભે છે.

સ્ત્રીની વ્યાખ્યા શી ?

પુરુષને સમજે એ ખરી સ્ત્રી. ક્યારેક પોતાના પર લટ્ટુ હોય એવા પ્રેમાળ પુરુષને સમજવામાં સ્ત્રી નિષ્ફ્ળ જતી હોય છે.
રુપગર્વિતા બનવાની સ્ત્રી ને છૂટ છે પરંતુ સો ટ્ચ ની લાગણીને ઠેસ પોહચાડનારી સ્ત્રી વેમ્પ બનીને સ્ત્રીત્વનુ અપમાન કરતી હોય છે.
પુરુષની વાણી આક્રમક હોય છે, સ્ત્રીનુ મૌન હિંસક હોય છે.

જીવન સાથી પર પૂરતો પ્રેમ ન ઢોળવો એ પણ એક પ્રકારની ચારિત્ર્યહીનતા જ ગણાય.
પોતાના પર લટ્ટુ હોય એવા પુરુષ પર આફરીન થવામા કંજૂસાઈ કરવી એ પાપ છે અને એની લાગણીને અવગણવી એ મહાપાપ છે.
સમર્પણ હોય ત્યારે જ રિસામણુ શોભે છે. રિસામણુ રાધાનુ શોભે, કૈકેયીનુ નહી.

-: ગુણવંત શાહ

દરિયા જેવા દરિયાને પણ તરસ લાગે...

કદી તો ઝાંઝવા પણ દૂરથી એવા સરસ લાગે
કે એને જોઇ દરિયા જેવા દરિયાને પણ તરસ લાગે

કરી છે મેં દુ:ખોની પણ ઉજવણી રાત દી તેથી
હું ધારું ત્યારે દીવાળી ને બીજાને વરસ લાગે

વિતાવો એ રીતે જીવન - તમે ના હોવ ત્યારે પણ
તમારી યાદ પણ લોકોને મોંઘેરી જણસ લાગે

નથી સૌંદર્યની લીલા, બધી લીલા છે દ્રષ્ટિમી
જો દ્રષ્ટિમાં નિરસતા હો તો સુંદર પણ નિરસ લાગે

જગતમાં એવી પણ અજવાળી રાતો હોય છે ‘બાલુ’
કે જેની સામે ભરબપ્પોરે પણ ઝાંખો દિવસ લાગે......
-: બાલુભાઇ પટેલ

या देवी सर्व भुतेषु

या देवी सर्व भुतेषु विष्णु-मायेति शब्दिता नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः
या देवी सर्व भुतेषु चेतने यभिधीयते नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः

या देवी सर्व भुतेषु बुद्धि रुपेण संस्थिता नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः
या देवी सर्व भुतेषु निद्रा रुपेण संस्थिता नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः

या देवी सर्व भुतेषु क्षुधा रुपेण संस्थिता नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः
या देवी सर्व भुतेषु छाया रुपेण संस्थिता नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः

या देवी सर्व भुतेषु शक्ति रुपेण संस्थिता नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः
या देवी सर्व भुतेषु तृष्णा रुपेण संस्थिता नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः

या देवी सर्व भुतेशु शांति रुपेण संस्थिता नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः
या देवी सर्व भुतेषु जाति रुपेण संस्थिता नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः

या देवी सर्व भुतेषु लज्जा रुपेण संस्थिता नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः
या देवी सर्व भुतेषु शांति रुपेण संस्थिता नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः

या देवी सर्व भुतेषु श्रद्धा रुपेण संस्थिता नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः
या देवी सर्व भुतेषु कांति रुपेण संस्थिता नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः

या देवी सर्व भुतेषु लक्ष्मी रुपेण संस्थिता नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः
या देवी सर्व भुतेषु वृत्ति रुपेण संस्थिता नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः

या देवी सर्व भुतेषु स्मृति रुपेण संस्थिता नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः
या देवी सर्व भुतेषु दया रुपेण संस्थिता नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः


या देवी सर्व भुतेषु तुष्टि रुपेण संस्थिता नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः
या देवी सर्व भुतेषु मातृ रुपेण संस्थिता नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः

या देवी सर्व भुतेषु भ्रांति रुपेण संस्थिता नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः
ईन्द्रियाणामधिष्ठात्री भूतानां चाखिलेषु या भुतेषु सततं तस्यै व्याप्तिदेव्यै नमो
नमः

चिति रुपेण या कृत्स्नमेतद व्याप्य स्थिता जगत
नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः

હસ્તરેખા વળી શું?

પળે પળનો બદલાવ જોયા કરૂં છું ધરા શું? ગગન શું? સિતારા વળી શું?
સમાયું છે જીવન અહીં ઠોકરોમાં ત્યાં કિસ્મત અને હસ્તરેખા વળી શું ?

ખુદાના તરફથી મળે તે સ્વીકારું, કદી એકલી છું કદી કાફલો છે
મળી મહેફીલો તો મેં માણી લીધી છે સવાલો જવાબો સમસ્યા વળી શું?

નથી કોઈ મંઝિલ નથી કોઈ રસ્તો ચરણને મળ્યું છે સતત ચાલવાનું
કદી થાક લાગે તો થોભી જવાનું ઉતારા વિષેના ઉધામા વળી શું?

મને શબ્દ સાથે જ નિસ્બત રહી છે સ્વયં અર્થ એમાંથી ઉપજ્યા કરે છે
અને મૌનને પણ હું સુણ્યા કરું છું અવાજો વળી શું ને પડઘા વળી શું?

જગતના વિવેકોને વ્યહવાર છોડી ઉઘાડા જં મેં દ્વાર રાખી મૂક્યા છે
ભલે કોઈ અણજાણ આવે અતિથિ પ્રતીક્ષાવળી શું? ટકોરા વળી શું?
-: યામિની ગૌરાંગ વ્યાસ

આ તે કેવું ?

ઝરણાનું દે નામ અને ના આપે વહેવું ! આ તે કેવું ?
શબ્દો સાથે કામ ને પાછું મૂંગા રહેવું ! આ તે કેવું ?

રણની જેવું તરસી પડીએ તોય વહે તું અધ્ધર ?
ઝાકળ જેવું વરસી પડીએ તોય કહે તું પથ્થર ?
તું બોલે બેફામ ને મારે કંઇ ના કહેવું ? આ તે કેવું

હોય વૃક્ષની જાત અને ના છાંયો આપે ?
છે અમાસની રાત અને પડછાયો આપે?
માંગું ખુલ્લેઆમ ને તારે કંઇ ના દેવું ? આ તે કેવું ?

મત્સ્ય હોઉં ને જળને કંઇ તરવાનું પૂછું ?
વાદલ છું તો વરસું કંઇ સરનામું પૂછું ?
ભીંજે આખું ગામ ને કોરું એક જ નેવું ! આ તે કેવું ?
-: કૃષ્ણ દવે

તું તો કાળી રે કલ્યાણી રે મા

તું તો કાળી રે કલ્યાણી રે મા ! જ્યાં જોઉં ત્યાં જોગમાયા
તને ચારે તે જુગમાં જાણી હો મા જ્યાં જોઉં ત્યાં જોગમાયા

તને પહેલા તે જુગમાં જાણી હો મા જ્યાં જોઉં ત્યાં જોગ માયા
તું ભસ્માસુર હણનારી હો મા જ્યાં જોઉં ત્યાં જોગ માયા

તને બીજા તે જુગમાં જાણી હો મા જ્યાં જોઉં ત્યાં જોગ માયા
તું રાવણકુળ હણનારી હો મા જ્યાં જોઉં ત્યાં જોગ માયા

તને ત્રીજા તે જુગમાં જાણી હો મા જ્યાં જોઉં ત્યાં જોગ માયા
તું કૌરવકુળ હરનારી હો મા જ્યાં જોઉં ત્યાં જોગ માયા

તને ચોથા તે જુગમાં જાણી હો મા જ્યાં જોઉં ત્યાં જોગ માયા
તું સતને કારણે વેંચાણી હો મા જ્યાં જોઉં ત્યાં જોગ માયા

વાદળા જોઈ તારી યાદમાં

વાદળા જોઈ તારી યાદમાં,
એકલો પલળી ગયો વરસાદમાં.

સો ટકા ઈન્સાફ મળશે દાદમાં
દર્દ જો શામિલ હશે ફરિયાદમાં

ખૂશ્બુઓની ખેંચ બળવતર હતી,
હાથ મારો રહી ગયો મરજાદમાં

મેળવતી હતી શક્યતાની એક પળ
એ જ પળ વીતી ગઈ વિખવાદમાં

મીણબતી સૂર્યને ચાંપી દીધી,
એ દિલ તે આ શું કર્યુ ઉન્માદમાં..
-: સંજય ગોંડલિયા

प्रेम भी तो युध्ध है

अभी हाल ही में "चाणक्य" सीरियल देख रहा था तो उसमे कुछ संवाद पसंद आये तो प्रस्तुत करा रहा हूँ।

"प्रेम भी तो युध्ध है जिसमे कोई योध्धा पराजित नहीं होता। "

"क्याँ तुम मुज पर विजय पाने के लिए मुझसे प्रेम करते हो। "

"मै तो तुम से कब का हार चूका हू।"
"तो क्याँ तुमने किसी स्त्री पर विजय नहीं पाई?"

"क्याँ तुम स्वयं को पराजित स्वीकार करती हो?"
"मै इतना जानती हू की मैने समर्पण किया है।"

"और मेने प्रेम।"

હું તને બાવળ કહું કે ફૂલ

હું તને બાવળ કહું કે ફૂલ : સમજાવે મને
તું પવન છે, અર્થ તારો હાથ નહીં આવે મને

આવવા સાથે પ્રણયને કોઈ ક્યાં સંબંધ છે
યાદમાં પણ આવવું જો હોય તો આવે મને

આરસીમાં પણ પ્રતિબિંબોથી હોઉં છું જુદો
તો હજુ તું કોઈ સાથે કેમ સરખાવે મને

વાવવું છે પાનખરની આંખમાં પણ એક ફૂલ
કોણ છે, જે એક પગલામાં જ હંફાવે મને ?

ઘર હતું તે વિસ્તરીને વિશ્વ થઈ બેઠું અને
આંગણું પણ કોઈ રણની જેમ ભટકાવે મને

એમને માલૂમ નથી કે શું હશે મારે તરસ
આમ નહીં તો ઝાંઝવાનાં જળ ન લલચાવે મને
-: રમેશ પારેખ

કરશો તમે સિતમ

કરશો તમે સિતમ અમે આંસુ વહાવશું
પથ્થરતણાં જવાબમાં મોતી લૂંટાવશું

આવો, અમે કશામાં કમી કૈં ન લાવશું
મોતીની શી વિસાત છે ? જીવન લૂટાવશું

ગુણ નમ્રતાનો છે, તે ભલા ક્યાં છુપાવશું ?
એ માનશે નહીં,તો અમે મન મનાવશું

અમને અમારા મૃત્યુનું કૈં દુઃખ નથી, છતાં
દુઃખ એ જરુર છે કે તને યાદ આવશુ !

અમને ભલે. તમારી છબી પણ નહિ મળે
ગઝલો તમારા જેટલી સુંદર બનાવશું

આ જિંન્દગી તો એક ઘડી થોભતી નથી
કોને ખબર કે ક્યારે તને યાદ આવશું ?

‘આસિમ’ કરો ન આમ શિકાયત નસીબની
રુઠી જશે તો બીજો ખુદા ક્યાંથી લાવશું

-: આસિમ રાંદેરી

આંખો મીંચીને ક્યારેક તો

આંખો મીંચીને ક્યારેક તો
હ્યદયથી અમને યાદ કરજો.

અમારાથી થઈ જાય કોઈ ભૂલ
અમને પ્રેમથી ફરિયાદ કરજો

તમારી અદાઓથી ઘાયલ થયેલા
અમને દૂરથી સાદ કરજો

રાહ જોઈ રહ્યો છું તમારા આવવાની
મારી ઉર્મિઓનો સ્વીકાર કરજો

મરી ફીટશે આપ પર ઘણા હૈયા
આપને હરદમ યાદ કરતા આ હૈયાને,
યાદ રાખજો...

-: ચુનીલાલ મકવાણા

ઘોર અંધારી રે રાતલડીમાં

ઘોર અંધારી રે રાતલડીમાં નિસર્યા ચાર અસવાર,
લીલે ઘોડે રે કોણ ચઢે મા રાંદલનો અસવાર

રાંદલ માવડી રે રણે ચઢ્યા મા સોઅળે સજી શણગાર
સવામણનું રે સુખલડું મા અધમણની કુલેર,
જમજો જમજો રે ગોરાણીયું તએ રમજો સારી રાત
-- ઘોર અંધારી રે

કાળે ઘોડે રે કોણ ચઢે મા કાળકાનો અસવાર
કાળકા માવડી રે રણે ચઢ્યા મા સોળે સજી શણગાર
સવામણનું રે સુખલડું મા અધમણની કુલેર,
જમજો જમજો રે ગોરાણીયું તએ રમજો સારી રાત
-- ઘોર અંધારી રે

ધોળે ઘોડે રે કોણ ચઢે મા બહુચરનો અસવાર
બહુચર માવડી રે રણે ચઢ્યા મા સોળે સજી શણગાર
સવામણનું રે સુખલડું મા અધમણની કુલેર,
જમજો જમજો રે ગોરાણીયું તએ રમજો સારી રાત
-- ઘોર અંધારી રે

રાતે ઘોડે રે કોણ ચઢે મા હર્ષદનો અસવાર
હર્ષદ માવડી રે રણે ચઢ્યા મા સોળે સજી શણગાર
સવામણનું રે સુખલડું મા અધમણની કુલેર,
જમજો જમજો રે ગોરાણીયું તએ રમજો સારી રાત
-- ઘોર અંધારી રે

લાંબી લાંબી લેખણ લઈને

લાંબી લાંબી લેખણ લઈને લખવાથી શું થાય ?
મૂકે અમલમાં તો સૌ જાણે, કહેવાથી શું થાય ?

એની બંધ કિતાબ મહીં તો છે કોરું-ધાકોર,
કાળા અક્ષરનાં છતરે ઢંકાવાથી શું થાય ?

રોજ રાત આકાશ ખરે છે તારલિયાનાં ફૂલ,
રોજ સવારે સાવરણી ફેરવવાથી શું થાય ?

માત્ર હવાની લઈ આડશ, ને ફેંકે જે પડકાર,
એની સામે શસ્ત્ર-કવચ લઈ લડવાથી શું થાય ?

સાગરનું તળ તરસે રોતું આંસુએ ચોધાર,
જળને બદલે વડવાનલ સંઘરવાથી શું થાય ?
-: પંચમ શુક્લ

સહારો નહિ, મને તો જોઇએ સત્કાર આદરથી

સહારો નહિ, મને તો જોઇએ સત્કાર આદરથી,
હું પડછાયો દીવાલોનો નહીં માંગુ કોઇ ઘરથી.

ઊડે એનેય પાડે છે શિકારી લોક પથ્થરથી,
ધરા તો શું, અહીં ખાલી નથી આકાશ ઠોકરથી.

નથી હોતો કિનારો ક્યાંય દુનિયાનાં દુ:ખો માટે,
તૂફાનો કોઇ દી પણ થઇ શક્યાં નહિ મુક્ત સાગરથી.

બૂરા કરતાં વધારે હોય છે મર્યાદા સારાને,
કરે છે કામ જે શયતાન, નહિ થાશે તે ઇશ્વરથી.

શરાબીની તરસ કુદરતથી બુઝાતી નથી, નહિ તો -
ઘટાઓ તો ભરેલી હોય છે વર્ષાની ઝરમરથી.

કમળની પ્યાસ પણ મારા સમી લાગે છે, ઓ ઝાકળ !
સરોવરમાં રહી મુખ ઊંચુ રાખે છે સરોવરથી.

ઘણાં અવતાર છે એવા નથી જાતાં જે પાણીમાં,
ઘણાં જળબિન્દુ મોતી થઇને નીકળે છે સમંદરથી.

ચણી દીવાલ દુનિયાએ તો આપે દ્વાર દઇ દીધાં,
નહીં તો હું જુદો ન્હોતો કદીયે આપના ઘરથી.

વસીને મારા અંતરમાં પુરાવો તેં જ દઇ દીધો,
મને દાવો હતો કે હું તને ચાહું છું અંતરથી.

અસર છે એટલી ‘બેફામ’ આ નૂતન જમાનાની,
પુરાણો પ્રેમ પણ કરવો પડ્યો મારે નવેસરથી.
-: બરકત વિરાણી ‘બેફામ’

મારી હૂંડી સ્વીકારો મહારાજ રે

મારી હૂંડી સ્વીકારો મહારાજ રે શામળા ગિરધારી,
મારી હૂંડી શામળીયાને કાજ રે શામળા ગિરધારી!

સ્તંભ થકી પ્રભુ પ્રગટીયા, વળી ધરિયા નરસિંહ રૂપ,
પ્રહ્લાદને ઉગારિયો…વ્હાલે માર્યો હરણાકંસ ભૂપ રે!

ગજને વ્હાલે ઉગારિયો વળી સુદામાની ભાંગી ભૂખ,
સાચી વેળાના મારા વ્હાલમા…તમે ભક્તોને આપ્યા સુખ રે!

પાંડવની પ્રતિજ્ઞા પાળી, વળી દ્રૌપદીના પૂર્યાં ચીર,
નરસિંહ મહેતાની હૂંડી સ્વીકારજો…તમે સુભદ્રાબાઈના વીર રે!

રહેવાને નથી ઝૂંપડું, વળી જમવા નથી જુવાર,
બેટાબેટી વળાવિયા….મેં તો વળાવી ઘર કેરી નાર રે!

ગરથ મારું ગોપીચન્દન, વળી તુલસી હેમનો હાર,
સાચું નાણું મારે શામળો….મારે મૂડીમાં ઝાંઝપખાજ રે!

તીરથવાસી સૌ ચાલિયા, વળી આવ્યા નગરની બહાર,
વેશ લીધો વણિકનો….મારું શામળશા શેઠ એવું નામ રે!

હૂંડી લાવો હાથમાં, વળી આપું પૂરા દામ,
રૂપિયા આપું રોકડા….મારું શામળશા શેઠ એવું નામ રે!

હૂંડી સ્વીકારી વ્હાલે શામળે, વળી અરજે કીધાં કામ,
મહેતાજી ફરી લખજો…..મુજ વાણોતર સરખાં કામ રે!
-: નરસિંહ મહેતા

ન સવાર થઈ કે ન સાંજ થઈ

ન સવાર થઈ કે ન સાંજ થઈ - ન વહી હવા, ન બહાર થઈ
ન થયું કશું - ન થશે કશું - હુ ઉભી છું માત્ર અભાવ થઈ

અહિ બંધ છું હુ કમાડ સમ નહિ આપમેળે ખુલી શકું -
વિધિવત મને જો તું ખોલશે - હું તને મળીશ ઉઘાડ થઈ

તરુવર હરિત ને હવા પુનિત, રુજુ વાદળી ને છે તારલો
મુનિવર સમા છે પહાડ સૌ સરિતા વહે છે વહાલ થઈ

એ ભલે વહે ને વહે સદા ને વહે ભલેને બધી તરફ -
અનુભૂતિ એ જ નવી નવી મને આ પહેલી જ વાર થઈ

હું આ ઝાડ થૈ ને ઉભી રહું કે પરણ થઈ ખખડ્યાં કરૂ ?
છું હું બીજમાં ને બધેય હું જ છું મૂળભૂત વિચાર થઈ
-: કવિ રાવલ

મારા ઉમંગો તો નથી?

મિત્ર! આ મારી તરફ જોઇને હસતાં પુષ્પો
મારા ભૂતકાળના રંગીન પ્રસંગો તો નથી
કૈંક કરમાઇને ક્યારીમાં પડ્યા છે એમાં
જોઇ લેવા દે મને મારા ઉમંગો તો નથી?

शिवताण्डवस्तोत्रम

शिवताण्डवस्तोत्रम

जटाकटा हंसभ्रम भ्रमन्निलिम्पनिर्झरी
विलोलवी चिवल्लरी विराजमानमोर्धनि
धमद्दगद्द गज्ज्वलल्ललाट पट्टपावके
किशोर चन्द्रशेखरे रतिः प्रतिक्षण ममं

धरा धरेन्द्र नन्दिनी विलास बंधुबंधुरा
स्फुरद्वगंत संतति प्रमोद मानमानसे
कृपाकटाक्षधारणी निरुद्धदुर्धरापदि
कवचिद्विगम्बरे मनो विनोदमेतु वस्तुनि

जटा भुजंग पिंगल स्फुत्फणामणिप्रभा
कदंबकुंकुम द्रवप्रलित्प दिग्वधूमुखे
मंदाध सिंधु रस्फुरत्वगोत्तरीयमेदुरे
मनो विनोदाम्दाभूतं विभर्तु भूतबतर्रि

सहस्त्र लोचन प्रभृत्य शेष लेखशेखर
प्रसून धूलिधोरणी विधूसरांधिपीठम
भुजंगराज मालया निबद्धजाटजूकः
श्रियैचिरायजायतां चकोरबन्धुशेखरः

ललाटचत्वरज्वलद्धनंजयस्फुलिंगभा
नीपीतपंचसायकं नमन्निलिम्पनायकम
सुधामयूखलेखया विराजमानशेखरं
महाकपालि सम्पदे शिरो जटालभस्तु नः

करालभालपट्टिकाधगद्धगद्धगज्जवल
द्धनंजया धरीकृतप्रचंडपंचसायके
धराधरेन्द्रनन्दिनीकुचाग्रचित्रपत्रक
प्रकल्पनैकशिल्पिनि त्रिलोचने रतिर्भम

नवीनमेघमण्डलोनिरुद्धदुर्धरस्फुर
त्कुहूनिशीधनीतमः प्रबंधबंधुकंधरः
निलिम्पनिर्झरि धरस्तनोतु कृतिसिन्धुरः
कलानिधानबंधुरः क्षियं जगद्धरंधरः

प्रफुल्ल नील पंकज प्रपंचकालिमप्रभा
वलम्बिकण्ठकन्दलीरुचिप्रबद्धकन्धरम
सारच्छिदं पुरच्छिदं भवच्छिदं मखच्छिदं
गजच्छिदान्धकच्छिदं तमन्तकच्छिदं भजे

अखर्वसर्वमंगला कलाकदम्बमंजरी
रसप्रवाह माधुरी विजृंभणा मधुव्रतम
स्मरान्तकं पुरान्तकं भवान्तकं मखान्तकं
गजान्तकान्धकान्तकं तमन्तकान्तकं भजे

जयत्वदभ्रमभ्रमभ्द्रुभुजंगमस्फुर
द्विनिर्गमत्क्रमस्फुरत्करालभलहृव्यवाट
धिमिद्धिमिद्धिमि नन्मृदंतुंगमडल
ध्वनिक्रमप्रवर्तित प्रचंडतांडवः शिवः

दृषद्विचित्रतल्पयोर्भुजंग मौक्तिकस्त्रजो
गर्रिष्ठरत्लोष्ठयोः सुहृद्विपक्षपक्षयोः
तृणारविन्दचक्षुषोः प्रजामहीमहेन्द्रयोः
समप्रवृत्तिकः कदा सदाशिवं भजाम्यहम

कदा निलिम्पनिर्झरीलिकुंजकोटरे वसन
विमुक्तदुर्मतिः सदा शिरः स्थलमंजलिं वहन
विलोललोललोचनो ललाभाललग्नकः
शिवेति मन्त्रमुच्चरन कदा सुखी भवाम्यहम

इमं हि नित्यमेवमुक्तमुत्तमोत्तमं स्तवं
पठन्स्मरन्ब्रुवन्नरो विशुद्धिमेति सन्ततम
हरे गुरौ सुभक्तिमाशु याति नान्यथा गतिं
विमोहनं हि देहिनां सुशंकरस्य चिन्तनम

पूजावसानसमये देशवक्त्रगीतं
यः शम्भुपूजनपरं पठति प्रदोषे
तस्या स्थिरां रथगजेन्द्रतुरंगयुक्तां
तस्या स्थिरां रथगजेन्द्रतुरंग युक्तां
लक्ष्मीं सदैव सुमुखीं प्रददति शम्भुः

इति श्रीरावणकृतं शिवताण्डवस्तोत्रं सम्पूर्णम

શબ્દોમાં ક્યાં સમાય છે

શબ્દોમાં ક્યાં સમાય છે તારી ને મારી વાત ?
અર્થોમાં ક્યાં ચણાય છે તારી ને મારી વાત

છલકાતી ચાંદનીમાં ઉતારી બધાં વસન,
ચંચળ બનીને ન્હાય છે તારી ને મારી વાત.

અવકાશમાં નિ:શ્વાસ બનીને ઘૂમી ઘૂમી-
એકાંતમાં પછડાય છે તારી ને મારી વાત.

આવી અતીતની આંગળી પકડીને આંખમાં
આંસુ મહીં ભીંજાય છે તારી ને મારી વાત.

રણ ખાલી-ખાલી આભ તળે એકલું નથી,
થઇ થઇ તરસ વિંઝાય છે તારી ને મારી વાત.

એની અવર-જવર છતાં ઉંબર નહીં ઘસાય ?
આવે ને પાછી જાય છે તારી ને મારી વાત.

રસ્તાની જેમ કાળ ખૂટે ક્યાં કે બેસીએ !
સપનાંનો ભાર થાય છે તારી ને મારી વાત.
-: રમેશ પારેખ

ફૂલ હોય તો સઘળા મહેંકવાના

ગુલાબ હોય કે ચંપો-ચમેલી,
ફૂલ હોય તો સઘળા મહેંકવાના.

લાગણી ભરેલા હૈયાં બધા,
સ્નેહથી સદા ધબકવાના.

આશિક હોય કે પાગલપ્રેમી,
પ્રીતના પાલવડે જરૂર બંધાવાના.

પ્રેમની વસંતમાં પ્રેમીઓ હંમેશા,
કોયલની જેમ પ્રેમ-ટહુકો કરવાના.

શમાની જ્યોતમાં બળે જેમ પરવાના,
પ્રેમ કાજે પ્રેમી ખુવાર થવાના.

પ્રેમનો સ્પર્શ છે અદભુત અને રોમાંચક,
પ્રેમનો અહેસાસ જરૂર કરવાના.

સપનાની પાંખે પ્રેમીઓ સહું,
પ્રેમ-ગગનમાં ઊંચે ઉડવાના,

પ્રેમ વગર કોઇ જીવન નથી,
પ્રેમ તો સૌ કોઇ કરવાના.
-: કિરણ શાહ

સંબંધ ભલે થોડા રાખો

સંબંધ ભલે થોડા રાખો
પણ એવા રાખો કે હૈયે હરખની હેલી પડે.
મૌતના મુખમાંથી ઝીંદગી વરસી પડે.
અને મ્રુત્યુ બાદ સ્મશાનની રાખ પણ રડી પડે.

નથી મનાવી શકતો હું

નથી મનાવી શકતો હું મનને મારા,
ઘણું જ ચંચળ છે મારું મન.

ડૂબેલુ રહે છે બસ વિચારોમાં,
ખોવાઇ જાય છે સપનામાં મારું મન.

સ્થીર નથી થતું કદી પણ એ,
સદા ભાગતું રહે છે મારું મન.

ઘડીમાં હા અને ઘડીમાં ના,
અચાનક બદલાઈ જાય છે મારું મન.

ક્યારેક ભાંગી પડે છે વિષાદમાં,
ક્યારેક હસે છે ખુશીથી મારું મન.

ક્યારેક બની જાય છે ઘણું કઠોર,
ક્યારેક બને છે કોમળ મારું મન.

પ્રેમના તાંતણે, સ્નેહના સથવારે,
મનથી મળી ગયું છે મારું મન...
-: નીતા શાહ

कोई दीवाना कहता हैं

कोई दीवाना कहता हैं कोई पागल समझता है,
मगर धरती की बैचेनी को बस बादल समझता हैं।
मैं तुझसे दूर कैसा हु, तू मुझसे दूर कैसी हैं,
यह तेरा दिल समझता हैं या मेरा दिल समझता हैं।

के मोहोब्बत एक एहसासों की पावन सी कहानी हैं,
कभी कबीरा दीवाना था कभी मीरा दीवानी हैं,
यहाँ सब लोग कहते हैं मेरी आखो में आसू हैं।
जो तू समझे तो मोती हैं जो न समझे तो पानी हैं।

मत पूछ की क्याँ हाल है मेरा तेरे आगे,
तू देख के क्याँ रंग हैं तेरा मेरे आगे।

समंदर पीर का अन्दर हैं लेकिन रो नहीं सकता,
यह आसू प्यार का मोती हैं इसको खो नहीं सकता।
मेरी चाहत को दुल्हन तू बना लेना मगर सुन ले,
जो मेरा हो नहीं पाया वोह तेरा हो नहीं सकता।

भ्रमर कोई कुमुदनी पर मचल बैठा तोह हंगामा,
हमारे दिल में कोई ख्वाब पल बैठा तोह हंगामा।
अभी तक डूब कर सुनते थे सब किस्सा मोहोब्बत का,
मैं किस्से को हकीकत में बदल बैठा तोह हंगामा।

જાણીબૂજીને અમે અળગાં ચાલ્યાં

જાણીબૂજીને અમે અળગાં ચાલ્યાં
ને છતાં પાલવ અડક્યાનો મને વ્હેમ છે,
સાવ રે સફાળા તમે ચોંકી ઊઠ્યા
ને પછી ઠીક થઈ પૂછ્યું કે કેમ છે!

આટલા અબોલા પછી આવો સવાલ
કહો કેમ કરી ઊતરવું પાનું,
મૂંગા રહીએ તો તમે કારણ માનો, ને
હોઠ ખોલીએ તો બોલવાનું બહાનું,
હું તો બોલીશ, છતાં માનશો તમે,
કે હજી દુનિયા આ મારી હેમખેમ છે!

વાયરાથી નળિયાને ફૂટી છે પાંખ
થઈ ચાલતી દીવાલ થકી ઈંટો
ભર રે ચોમાસે હવે છાપરાં વિનાનો
કેમ કોરો રહે સ્મરણોનો વીંટો,
દુનિયાની વાત મૂકો,માનશો તમે,
કે હજી આપણી વચાળે જરા પ્રેમ છે!

કેટલો લકી છું.

એક પ્રેરણાદાયી લેખ

સંબંધો અને નસીબને કેટલો સંબંધ છે? નસીબદારની વ્યાખ્યામાં આપણે સંબંધોને કેટલા કાઉન્ટ કરીએ છીએ? સારા સંબંધોને સારા નસીબ કહેવા કે કેમ એ માણસ સંબંધોને કઈ નજરથી જુએ છે તેના પર આધાર રાખે છે. બધું જ હોય અને કોઈ ન હોય એ વ્યક્તિની વેદના બહુ જુદી હોય છે!

હમણાં એક શિક્ષકને મળવાનું થયું. તેમને વસ્તીગણતરીનું કામ સોંપાયું છે. તેમણે કહેલો એક અનુભવ સંબંધોની સંવેદનાથી ભરપૂર હતો. તેમણે કહ્યું, હું એક ઘરે ગયો. ચાલીસ વર્ષના એક માણસે દરવાજો ઉઘાડ્યો. થોડીવાર એ મારી સામે જોતો રહ્યો. મેં ઓળખાણ આપીને કહ્યું કે વસ્તીગણતરી માટે આવ્યો છું. તેણે મને આવકાર આપ્યો અને ઘરમાં બોલાવી સોફા ઉપર બેસાડ્યો. મેં પૂછ્યાં એ બધા જ સવાલોના તેણે સરસ રીતે જવાબ આપ્યા. મારું કામ પતાવીને ઊભો થવા જતો હતો ત્યાં એ માણસે મને કહ્યું કે, થોડીવાર બેસોને! એ મારા માટે જયુસનો ગ્લાસ ભરી લાવ્યો.

મને કહ્યું કે, કેટલા બધા દિવસો પછી મારા ઘરે કોઈ આવ્યું! કોઈના પગરવ વગર ઘણીવખત આપણે ઘરમાં જ ક્યાંક ભૂલા પડી ગયા હોય એવું લાગે! તેણે વાત આગળ વધારી. હું અહીં સાવ એકલો રહું છું. મલ્ટિનેશનલ કંપનીમાં જોબ કરું છું. અમારી કંપનીનાં લોકો વચ્ચે ઘરે આવવા- જવાના સંબંધો બહુ ઓછા છે. જરાક હસીને તેણે કહ્યું કે, અમારી કંપનીમાં પાર્ટીઓ થાય છે પણ હોટલમાં. ત્યારે ઘરે કોણ આવે? ન્યુઝપેપર વેન્ડર અને મિલ્કમેન સવારે ફ્લેટની બહાર છાપાં અને દૂધ મૂકી જાય છે. ઓફિસે જઉં પછી એક માણસ ઘરે આવીને ઘર સાફ કરી જાય છે. ઘરમાં હોઉં છું ત્યારે સાવ એકલો જ હોઉં છું. મને યાદ નથી કે છેલ્લે ઘરે મારી હાજરીમાં કોણ આવ્યું હતું!

બાકી મારે પ્રેમાળ પત્ની છે, સરસ મજાના બે સંતાનો છે. મા-બાપ છે. ભાઈ-બહેન છે. પણ એ બધા બંગાળમાં રહે છે. કેટલીક મજબૂરીના કારણે હું મારા ફેમિલીને અહીં નથી લાવી શક્યો. ટિપોય પર પડેલી તસવીર તરફ આંગળી ચિંધીને કહ્યું કે, મારી પત્ની અને બંને બાળકોનો ફોટો છે. એ માણસના મોઢામાંથી નીકળતાં દરેક શબ્દોમાં અજાણ્યો ભાર હતો. તેણે કહ્યું કે ચાર-પાંચ મહિને એ લોકોને મળવા જઉં છું. એ લોકોની સાથે હોઉં ત્યારે પણ સતત થયા રાખે કે હમણાં પાછો એકલો થઈ જઈશ. મને વિચાર આવ્યો કે, બગીચામાં કોઈ ન આવે તો ફૂલોને વેદના થતી હશે? કોઈ વ્યક્તિ વગરનું ઘર માણસને ‘કામચલાઉ જેલ’ જેવું લાગતું હશે? ઘરનો ખાલીપો માણસના દિલમાં અનુભવાતો હોય છે.

બારણાં પાસે આવ્યો ત્યારે મેં એ માણસ સામે જોઈને કહ્યું, હું ભગવાનને પ્રાર્થના કરીશ કે કંઈક એવું થાય જેથી તમે તમારા પરિવાર સાથે રહી શકો. એ માણસની આંખો થોડીક ભીની થઈ હોય એવું લાગ્યું. સન્નાટો કેટલો અસહ્ય હોય છે તેનો અહેસાસ મને પહેલીવાર થયો. શિક્ષકે પછી વાત આગળ વધારી. એ દિવસે કામ પતાવીને હું ઘરે ગયો. ફળિયામાં રમતાં મારા બંને બાળકો મને જોઈને મારી પાસે આવીને મને વળગીને વાતો કરવા લાગ્યા. મારી પત્ની મારા માટે પાણીનો ગ્લાસ ભરીને લાવી.

પાણીનો ઘૂંટડો ગળે ઉતાર્યો ત્યારે મને થયું કે, હું ખરેખર ખૂબ લકી છું. મારાં લોકો મારી સાથે અને મારી પાસે છે. મેં ભગવાનનો આભાર માન્યો અને પેલા અજાણ્યા માણસ માટે ભગવાનને પ્રાર્થના કરી. એ દિવસથી મારા ઘરમાં મને એક ગજબના સુખનો અનુભવ થાય છે. પેલાં માણસ પાસે આમ જોઈએ તો બધું જ હતું, છતાં એની પાસે કંઈ જ ન હતું.

કોઈ ન હોય ત્યારે સંબંધોની ઝંખના તીવ્ર બની જતી હોય છે. બધાં હોય ત્યારે માણસને એની કદર હોતી નથી. ઘરના લોકોથી જેને નફરત હોય એવા લોકોએ પોતાના ઘરથી દૂર અને એકલા રહેતાં લોકો સાથે થોડાક કલાક રહેવું જોઈએ.

એક યુવાનની પ્રેમિકા પડોશમાં જ રહેતી હતી. બંને એક સાથે જ મોટા થયાં. રોજ તોફાન, મસ્તી અને ઝઘડા. યુવાને કહ્યું કે હું રોજ એની મસ્તી કરીને એને હેરાન કરતો. એ રડવા માંડે ત્યાં સુધી તેને પરેશાન કરતો.

મને બીજા શહેરમાં નોકરી મળી. એક મહિના પછી હું મારા ઘરે પાછો ગયો. મારી પ્રેમિકા મને મળી ત્યારે પહેલાં તો એ કંઈ જ બોલ્યા વગર મારી સામે હસી. મને યાદ આવ્યું કે હું આને રોજ કેવી રડાવતો હતો? મારી પ્રેમિકાની નજીક જઈ તેના બંને હાથ મારા હાથમાં લીધા. ખબર નહીં મને શું થયું પણ એના બંને હાથ વચ્ચે મોઢું રાખીને હું ધ્રૂસકે ધ્રૂસકે રડી પડ્યો. મારી પ્રેમિકાને કહ્યું, મેં તને ખૂબ રડાવી છે ને? કદાચ ઈશ્વર તેની જ મને સજા કરે છે! પ્રેમિકાએ કહ્યું કે, તારા વગરેય હું રોજ રડી છું! વિરહમાં જ પ્રેમનો સાચો અર્થ સમજાતો હોય છે.

તમારા ઘરે કોઈ તમારી રાહ જોતું હોય તો માનજો કે તમે લકી છો, મિત્રોને તમારા વગર પાર્ટી અધૂરી લાગતી હોય તો માનજો કે તમે લકી છો, કંઈક અંગત વાત કરવી હોય અને તમારી પાસે વાત કરી શકાય એવી વ્યક્તિ હોય તો માનજો કે તમે લકી છો, રડવાનું મન થાય ત્યારે કોઈ ખભો હોય તો માનજો કે તમે લકી છો. ફિલ્મમાં કે નાટકમાં જતી વખતે એક જ નહીં પણ બે ટિકિટ લેવાની હોય તો માનજો કે તમે લકી છો, કોઈ તમારા આલિંગનને તરસતું હોય તો માનજો કે તમે લકી છો. જરાક શાંતિથી તમારી આજુબાજુમાં નજર કરો અને વિચાર કરો કે, હું કેટલો લકી છું!

કયાં છે

જાંબુડાના ઝાડ ઉપર લટકતો
લીલો લીલો મારો સૂરજ કયાં છે ?

ક્યાં છે મારા ખેતરખૂણાના કૂવામાં
કબૂતરાંની પાંખો ઉપર સૂતેલો
ભોળો ભોળો અંધકાર ?
પ્રભાતપંખીનાં પગલાની લિપિમાં આળખેલો
ડુંગર ફરતો ,ચકરાતો એ ચીલો કયાં છે ?

કયાં છે મારી પથ્થર વચ્ચેપાણી લઈને વહેતી
શમણા જેવી નદી ?
વનપરીના નાનકડા ખોબા જેવી
તરંગની આંગળીઓ વચ્ચે
પવન રમાડતી
પેલી મારી તલાવડી કયાં છે ?

કયાં છે મારું ટેકરીઓનું ગામ,
ગામનું ઘર,ઘરની કોઢ,કોઢમાં
અંધારાની કાળી ગાયને દહોતી મારી બા ?
કયાં છે.......

પાનખરોમાં પાન ખરે ને

પાનખરોમાં પાન ખરે ને, ઝાડનો આખો વાન ખરે ને, ત્યારે સાલું લાગી આવે
જંગલને બાઝીને બેઠું, વ્હાલકડું એકાંત ખરે ને, ત્યારે સાલું લાગી આવે.

વર્ષોથી પર્વત ચઢનારા માણસની ચારે બાજુ હો ખાઇ ખાઇ ને ઊંડી ખીણો
એક જ ડગલું બાકી હો ને અંતે એનું ધ્યાન ચળે ને, ત્યારે સાલું લાગી આવે.

સામેની ફૂટપાથ ઉપર સૂતા હો બાળક ભૂખ્યાં પેટે આંસુ પીને ઊના શ્વાસે
સામેની ફૂટપાથે કોઇ હોટલ આલીશાન મળે ને, ત્યારે સાલું લાગી આવે.

તમે હોવ મુશ્તાક, તમારી તલવારો પર, દુશ્મનને પડકારી લાવો રણની વચ્ચે
હાથ જરા સરકાવો પાછળ, સાવ જ ખાલી મ્યાન મળે ને, ત્યારે સાલું લાગી આવે.
-: મુકેશ જોષી

આસું ક્યાં ઉઘરાવવા

લાગણીનું પાન લીલું રાખવા
આસું ક્યાં ઉઘરાવવા ચારે તરફ

ઘણીવાર વરસાદ એવો પડે કે
ચિતા પર ચડો ને સળગવા ન દે

સ્વપ્ન ક્યાં મોટા ગજાનું જોઇએ
જીવવા માટે બહાનું જોઇએ

એક જણ સાચુ રડે તો બહુ થયું
મૌન ક્યાં આખી સભાનું જોઇએ
-: રમેશ પારેખ

મૌનથી વધુ કોઇ વાત

હોઇશ જો હું ફૂલ તો કરમાઇ જાવાનો
દીવો જો હું હોઇશ તો બુઝાઇ જાવાનો
સ્મૃતિ રૂપેય રહીશ તો સિક્કાની જેમ હું
અહીંયાથી ત્યાં પહોંચતા ખરચાઇ જાવાનો

ક્યાં છે વિશ્વાસના વહાણો તરી શકે એવું?
કયાં છે રણમાંય દરિયો ભરી શકે એવું?
મારી પાસે તો ફક્ત ક્ષણની પારદર્શકતા
ક્યાં છે આંખોમાં સ્વપ્ન થઇ ઠરી શકે એવું?

થોડી દુર્ધટના ભરી થોડી ક્ષણો ખાલી ગઇ
હું ગયો, ખૂશ્બૂઓ જ્યાં હાથ મારો ઝાલી ગઇ
ઊંઘ આવી નહીં, તો શું થયું? ના કૈં જ થયું
આંખની સપનાંઓ જોવાની ટેવ ચાલી ગઇ

મૌનથી વધુ કોઇ વાત જાય ના આગળ
સ્વપ્નથી કદી મુલાકાત જાય ના આગળ
ખંડના દીવાઓ તો ઠારીએ પ્રભાતે, પણ
પાંપણોમાં અટવાતી રાત જાય ના આગળ
-: રમેશ પારેખ

બે ઘડી વાતો કરી ...

બે ઘડી વાતો કરી ને દિલને બહેલાવી અમે નીકળી ગયા,
કોઈ ના સમજી શક્યું તો ખુદને સમજાવી અમે નીકળી ગયાં.

આ ચિરંતન તરસનું કારણ તમે પૂછ્યું છતાંયે કાંઈ પણ બોલ્યા નહીં,
બસ આંખમાં આવી અમે નીકળી ગયાં.

વાદળોની પાઠશાળામાં ગયા તો આટલું શીખ્યા અમે,
જ્યાં થયું મન ત્યાં ગયા ને હેત વરસાવી અમે નીકળી ગયા.

પથ્થરોની કોર્ટમાં એ કેસ લાં......બો ચાલશે,
એમનો આરોપ છે કે ત્યાં કશુંક વાવી અમે નીકળી ગયા.

આંખ બે હેતાળ, ખુલ્લા કાન ને ભીનું હૃદય,
એટલે તો આ ગઝલ તમને જ સંભળાવી અમે નીકળી ગયા.
-: કૃષ્ણ દવે

Tum milo to Sahi, तुम मिलो तो सही

Inspiring dialogue from movie "Tum milo to Sahi, तुम मिलो तो सही"

शालिनीजी,
आप कहाँ रहेती है, क्याँ काम करती है, इन चीजो से अगर किसी को फर्क पड़ता है ना तो पड़े आपको नहीं पड़ना चाहिए।
खुद की रिस्पेक्ट आप करले ना तो सब करेंगे।

ચાલને રમીએ પળ બે પળ

મારી પાસે ઢગલો રેતી, તારી પાસે ખોબો જળ,
ચાલને રમીએ પળ બે પળ.
હું રહેવાસી પત્થરનો, ને તારું સરનામું ઝાકળ,
ચાલને રમીએ પળ બે પળ.

થોડી ઉઘડે મારી ઇચ્છા. થોડી ઉઘડે તારી પણ.
હું અહીંથી આકાશ મોકલું. તું પીંછાથી લખ સગપણ.
આજ અચાનક દૂર દૂરથી, આવીને ટહૂકે અંજળ.
ચાલને રમીએ પળ બે પળ.

રમતાં પહેલાં ચાલ તને હું, આપી દઉં થોડી સમજણ.
રમતાં રમતાં ભુલી જવાનું, દેશ વેશ સરનામું પણ.
બુંદબુંદમાં ભળી જવાનું. વહી જવાનું ખળ ખળ ખળ.
ચાલને રમીએ પળ બે પળ.
-: કૃષ્ણ દવે

પ્રારબ્ધને અહીંયાં ગાંઠે કોણ?

પ્રારબ્ધને અહીંયાં ગાંઠે કોણ?
હું પડકાર ઝીલનારો માણસ છું
હું તેજ ઉછીનું લઉં નહીં
હું જાતે બળતું ફાનસ છું.

ઝળાહળાનો મોહતાજ નથી
મને મારું અજવાળું પૂરતું છે
અંધારાના વમળને કાપે
કમળ તેજતો સ્ફુરતું છે

ધુમ્મસમાં મને રસ નથી
હું ખુલ્લો અને નિખાલસ છું
પ્રારબ્ધને અહીંયાં ગાઠે કોણ?
હું પડકાર ઝીલનારો માણસ છું

કુંડળીને વળગવું ગમે નહીં
ને ગ્રહો કને શિર નમે નહીં
કાયરોની શતરંજ પર જીવ
સોગઠાબાજી રમે નહીં

હું પોતે જ મારો વંશજ છું
હું પોતે મારો વારસ છું
પ્રારબ્ધને અહીંયાં ગાંઠે કોણ?
હું પડકાર ઝીલનારો માણસ છું
-: નરેન્દ્ર મોદી

ઇશ્વર મળ્યો બસ

નહીં ઘંટનાદમાં કે ન આરતીમાં,
ઇશ્વર મળ્યો બસ અંતરના ઉંડાણમાં

નહીં ગંગામાં કે ન જમનામાં
ઇશ્વર વહી રહ્યો બસ અશ્રુજલમાં

નહીં વાદમાં કે ન વિવાદ માં
ઇશ્વર પમાયો બસ અનુભૂતિમાં

નહીં મંદિરમાં કે ન મસ્જિદમાં
ઇશ્વર વસી રહ્યો બસ માનવમાં

નહીં લેવામાં કે ન દેવામાં
ઇશ્વર શ્વસી રહ્યો બસ હોવામાં

નહીં પથ્થરમાં કે ન મૂર્તિમાં
ઇશ્વર સંતાયો બસ શિશુની આંખમાં

નહીં ગીતમાં કે ન ગઝલમાં
ઇશ્વર છૂપાયો બસ મૌન એહસાસમાં

હુંફાળો સ્પર્શ કાનને કરી

હુંફાળો સ્પર્શ કાનને કરી અને પછી સુણો;
હું જે કહું છું વાત એમાં ભારોભાર તથ્ય છે.
સવાલ એ નથી એ માનવી કે કોઇ મત્સ્ય છે;
બધાંની ભિતરે કશેક એક તત્વ દિવ્ય છે,

શું સર્વતા ને શૂન્યતા, શું અલ્પતા ને ભવ્યતા,
શું સ્થિરતા, પ્રવાહિતા શું સામ દામ દંડ ભેદ!?
ન કૈંજ સ્પર્શ થાય છે, અનોખો અર્થ થાય છે,
એ સંત છે ને સંતને ન અંત છે ન મધ્ય છે.

‘ભલે હો સૂર્ય જેમ શ્વાસ તોય આખરે જુઓને
આથમી જવાનું હોય છે અતિક્રમી બધું,’
સ્વભાવગત આ વાત છે સ્વિકારવું – નકારવું,
કરૂણતાઓથી ભર્યું જિવનનું આ જ સત્ય છે.

ઘડીક સુખ મળે અને ઘડીક પીડ અવતરે;
ઘડીક કૂંપળો બને, ઘડીકમાં એ પણ ખરે!
બધું જ એક ચક્ર જેમ કાયમી ફર્યા કરે;
ક્ષણીક હોય છે બધું - અહીં કશું ક્યાં નિત્ય છે ?

કરૂણતા જુઓ કૃતિ વિશે જ મૌન છે સતત;
વિવેચકોની દ્રષ્ટિઓય લીન છે સ્વરૂપમાં
છે એજ ધ્યેય આખરી ‘કવિત્વ’ એમાં જોઇએ;
સવાલ એ નથી પછી ‘એ ગદ્ય છે કે પદ્ય છે’!
-: જિગર જોષી ‘પ્રેમ’

છાની વાતને એની ફડક છે

મારી જ અંદર, એક એકાકી સડક છે,
દ્વંદ્વોના દરિયા છે, વિચારોના ખડક છે.

જો જીભ આવે ભીંતને, તો તો શું થશે ?
પ્રત્યેક છાની વાતને એની ફડક છે.

ફૂલોને મળવા તોય દોડી ગઇ હવા,
એને ખબર છે, કાંટાનો પહેરો કડક છે.

હું તો કરું છું પ્રેમ, ને વાતો તમે,
મારા-તમારા વચ્ચે બસ, આ ફરક છે.

આંખો અમારી છે એવો હક્ક દૃશ્યનો
આંસુ કહે, એવો અમારો મલક છે.

હમણાં જ એ આવી ગયા, એથી જ તો,
‘ધૂની’ શ્વાસના ચહેરા ઉપર કેવી ચમક છે
-: ધૂની માંડલિયા

ઉંચકી સુગંધ એક ઊભું ગુલાબ

ઉંચકી સુગંધ એક ઊભું ગુલાબ
એની વેદનાની વાતોનું શું?
કાંટાંથી છોલાતી લાગણી ને સપનાંઓ
ઉંઘ છતાં જાગવાનું શું?

સુવાસે પડઘાતું આખું આકાશ
છતાં ખાલીપો ખખડે ચોપાસ.
ઉપવનના વાયરાની લે છે કોઇ નોંધ?
કોણ વિણે છે એકલી સુવાસ?
વાયરો કહે તેમ ઉડવાનું આમ તેમ
વાયરાનું ઠેકાણું શું?

ધારોકે ફૂલ કોઇ ચૂંટે ને સાચવે,
ને આપે ને સુંઘે તો સારું.
ધારો કે એક’દીની જિંદગીમાં મળવાનું,
થોડું રખાય તો ય સારું.
પણ ઉપવનમાં ઝુરવાની હોય જો સજા,
તો મળવાના ખ્વાબોનું શું ?

ઉંચકી સુગંધ એક ઊભું ગુલાબ
એની વેદનાની વાતોનું શું?
-: ભાગ્યેશ જહા

અશ્રુ ચાલ્યા જાય છે

તું કહે છે અશ્રુ ચાલ્યા જાય છે
હું કહું છું જિંદગી ધોવાય છે

યાદ તારી ઉરમાં માતી નથી
એટલે તો આંખથી છલકાય છે

હાથ મારો છોડી એ જાતા નથી
બેઉ દુનિયા હાથમાંથી જાય છે

અર્થની ચર્ચા મહીં શયદા બધો
જિંદગીનો અર્થ માર્યો જાય છે
-: શયદા

ન થયા

આમ અછતા ન થયા આમ ઉઘાડા ન થયા,
હાથ ફૂલોમાં ઝબોળ્યા ને સુંવાળા ન થયા.

સ્વપ્ન તો આંખમાં આવીને રહે કે ન રહે,
ઘેર આવેલ પ્રસંગો ય અમારા ન થયા.

તાગવા જાવ તો – ખોદાઇ ગયા છે દરિયા,
અર્થ શોધો તો – અમસ્થા ય ઉઝરડા ન થયા.

એક વરસાદનું ટીપું અમે છબીમાં મઢ્યું,
ત્યારથી ભેજભર્યા ઓરડા કોરા ન થયા.

સમુદ્ર લોહીમાં ખીલ્યો, ખીલ્યો, ઝૂલ્યો ને ખર્યો,
બળી ‘ગ્યો છોડ લીલોછમ ને ધુમાડા ન થયા.

આજ ખાબોચિયાનાં થાય છે શુકન રણમાં,
તો ય ભાંગી પડેલ જીવને ટેકા ન થયા.

આજ વરસાદ નથી એમ ના કહેવાય, રમેશ,
એમ કહીએ કે હશે, આપણે ભીના ન થયા.
-: રમેશ પારેખ

આપણી રૂ જેવી જાત છે

ખુલ્લી પડેલ પ્રીતનો અરથકળી કળી એ જાણ્યો
શરમની મારી ધરતીએકાળી રાતનો ઘૂમટો તાણ્યો.

કંઇ પણ બોલ્યા વિના છૂટા પડયા,
ઉમ્રભર એના પછી પડઘા પડયા.

જાત્રા હોય છે તારી શેરી જવું
અન્યથા ચાલવું છે માત્ર થાકવું.

સમયના હાથમાં મેંદી અમે એમ જ નથી મૂકી
ક્ષણોને પીસવામાં કેટલી તકલીફ વેઠી છે.

પોટાશ જેવો આજનો આ વર્તમાન છે,
ને કમનશીબે આપણી રૂ જેવી જાત છે.

તને મોડેથી સમજાશે

સમી સાંજે ઝૂકી આંખે, બગીચે બાકડે બેસી
અને એકાંત પી જાવું તને મોડેથી સમજાશે
સમયસર ચાલવા જાવુ, ઉદાસી ઢાંકવા જાવું
અને ટોળે ભળી જાવું… તને મોડેથી સમજાશે

અજાણી આ સફર વચ્ચે, અરીસાના નગર વચ્ચે,
ન ગમતી સૌ નજર વચ્ચે અને આઠે પ્રહર વચ્ચે,
મળીને જાતને સામે જરા અમથુ હસી લઈને,
ખુદીને છેતરી જાવું … તને મોડેથી સમજાશે

ઘણાં વરસો પછી એવું બને ગમતી ગલીમાથી સહજ રીતે નીકળવાનું બને,
ધબકાર જૂના લઈપછી મનગમતો ત્યાંથી સાદ આવે, યાદનો વરસાદ આવે પણ,
ફરી જાવું… તને મોડેથી સમજાશે

લઈ તીરાડ ચહેરા પર, ધ્રુજારી હાથમાં લઈને,
સમયના ફૂલની ખુશ્બૂ સતત આ શ્વાસમાં લઈને
સફેદી થઈ અરીસે જઈ, ધરીને મૌન હોઠો પર,
નજરથી કરગરી જાવું … તને મોડેથી સમજાશે .....
-: જિગર જોષી

ऐ मातृभूमि

ऐ मातृभूमि तेरी जय हो, सदा विजय हो
प्रत्येक भक्त तेरा, सुख-शांति-कांतिमय हो
अज्ञान की निशा में, दुख से भरी दिशा में
संसार के हृदय में तेरी प्रभा उदय हो

तेरा प्रकोप सारे जग का महाप्रलय हो
तेरी प्रसन्नता ही आनंद का विषय हो

वह भक्ति दे कि 'बिस्मिल' सुख में तुझे न भूले
वह शक्ति दे कि दुख में कायर न यह हृदय हो
-: रामप्रसाद बिस्मिल

जो भरा नहीं है भावों से

जो भरा नहीं है भावों से बहती जिस में रसधार नहीं
वह ह्रदय नहीं वह पत्थर है,जिस में स्वदेश का प्यार नहीं.
-: मैथिलीशरण गुप्त

જંપવા દેતું નથી

જંપવા દેતું નથી પળભર મને,
કોણ કોરી ખાય છે અંદર મને.

કોણ જાણે કેમ પણ જઉં છું નડી,
હું થવા દેતો નથી પગભર મને.

નામ બીજા પણ ઘણા છે દોસ્તો,
એકલા વાગ્યા નથી પથ્થર મને.

ઝેર ભોળા થાવ તો પીવું પડે.
બસ ગમે છે એટલે શંકર મને.

વસવસો, કે જોઇ ટોળામાં પછી,
તેં ગણી લીધો હશે કાયર મને.

પ્રશ્ન તો મિસ્કીન કેવળ એક છે,
પણ જડ્યા છે કેટલા ઉત્તર મને?

તમારાથી દૂર થવાનો રંજ

તમારાથી દૂર થવાનો રંજ તો ભુલીયે શકાય,
ન ભુલાય તેવી વાત તમે આપેલી રજાની છે..!

હરિને ભજતાં

હરિને ભજતાં હજી કોઈની લાજ જતાં નથી જાણી રે;
જેની સુરતા શામળિયા સાથ, વદે વેદ વાણી રે.

વહાલે ઉગાર્યો પ્રહલાદ, હરણાકંસ માર્યો રે;
વિભીષણને આપ્યું રાજ, રાવણ સંહાર્યો રે. હરિને…

વહાલે નરસિંહ મહેતાને હાર, હાથોહાથ આપ્યો રે;
ધ્રુવને આપ્યું અવિચળ રાજ, પોતાનો કરી થાપ્યો રે. હરિને…

વહાલે મીરાં તે બાઈનાં વિખ હળાહળ પીધાં રે;
પંચાળીનાં પૂર્યાં ચીર, પાંડવકામ કીધાં રે. હરિને…

વહાલે આગે સંતોનાં કામ, પૂરણ કરિયાં રે;
ગુણ ગાય ગેમલ કરજોડ, હેતે દુ:ખ હરિયાં રે. હરિને…
-: કવિશ્રી ગેમલ ( ૧૭મી સદી )

જોટો ન મારો ક્યાંય

દેખાય તું ન ક્યાંય ને હું દૃશ્યમાન છું,
તું મૌનની સ્વરાવલિ હું વૃંદગાન છું.

જોટો ન મારો ક્યાંય ને તું પણ અનન્ય છે,
તારા સમાન તું જ, હું મારા સમાન છું.

ઝૂમરામાં બદ્ધ કોઈ વિલંબિત ખ્યાલ તું,
હું મારવામાં બદ્ધ કોઈ બોલતાન ખ્યાલ છું.

તારો રંગ કૃષ્ણ છે, એવું ન માન તું,
વાદળ સમાન હું ય સ્હેજ ભીનેવાન છું.

તું વિદ્યમાન સૃષ્ટિના કણકણમાં હોય તો,
હું પણ ‘સહજ’ એ બે કણોની દરમિયાન છું.
-: વિવેક કાણે ‘સહજ’

આપણે ભરોસે આપણે હાલીએ

આપણે ભરોસે આપણે હાલીએ, હો ભેરુ મારા, આપણે ભરોસે આપણે હાલીએ.
એક મહેનતના હાથને ઝાલીએ, હો ભેરુ મારા, આપણે ભરોસે આપણે હાલીએ.

ખુદનો ભરોસો જેને હોય નહીં રે તેનો ખુદાનો ભરોસો નકામ;
છો ને એ એકતારે ગાઈ ગાઈને કહે,
‘તારે ભરોસે, રામ !’ એ તો ખોટું રે ખોટું પિછાણીએ,
- હો ભેરુ …

બળને બાહુમાં ભરી, હૈયામાં હામ ધરી, સાગર મોઝારે ઝુકાવીએ;
આપણા વહાણનાં સઢ ને સુકાનને આપણે જ હાથે સંભાળીએ,
- હો ભેરુ…

કોણ રે ડુબાડે વળી કોણ રે ઉગારે, કોણ લઈ જાય સામે પાર?
એનો કરવૈયો કો આપણી બહાર નહીં, આપણે જ આપણે છઈએ,
- હો ભેરુ ….
-: પ્રહલાદ પારેખ

લખું ઝાકળથી પત્ર

લખું ઝાકળથી પત્ર પણ તમે તડકામાં ખોલો તો?
સંબોધું તમને "મારા વાહલા" થી, તો પણ તમે ના સમજો તો ?
વર્ણવું મારી લાગણીઓ ને શબ્દો થકી, પણ તમે અલંકારીક ભાષા સમજો તો ?
લખું ઝાકળથી પત્ર પણ તમે તડકામાં ખોલો તો?

ઝંખુ તને હું ક્ષણેક્ષણ - પળેપળ, પણ તમે પાગલપણ સમજો તો ?
આખા દિવસનો હું મારો હિસાબ મોકલું, પણ તમે રોજનીશી સમજો તો ?
લખું ઝાકળથી પત્ર પણ તમે તડકામાં ખોલો તો?

મોકલું મારી એકલતા SMS થી, પણ તમે BLANK SMS સમજો તો ?
વિસ્તારૂં તને હું કાગળ ઉપર, પણ તમે મને કવિયત્રી સમજો તો ?
લખું ઝાકળથી પત્ર પણ તમે તડકામાં ખોલો તો?
-: લજામણી

પત્ર - જે પાછો વળ્યો

મેં લખીને મોકલ્યો ‘તો ફુલ જેવો સૌમ્ય પણ
પત્ર - જે પાછો વળ્યો એ કેટલો દાહક હતો !
-: રમેશ પારેખ

તું નાનો, હું મોટો

તું નાનો, હું મોટો -
એવો ખ્યાલ જગતનો ખોટો;
આ નાનો, આ મોટો –
એવો મુરખ કરતા ગોટો.

ખારા જળનો દરિયો ભરિયો,
મીઠા જળનો લોટો;
તરસ્યાને તો દરિયાથીયે
લોટો લાગે મોટો.

નાના છોડે મહેકી ઊઠે
કેવો ગુલાબગોટો !
ઊંચાં ઊંચા ઝાડે તમને
જડશે એનો જોટો ?

મન નાનું તે નાનો,
જેનું મન મોટું તે મોટો.
-: પ્રેમશંકર ભટ્ટ

મેં મારી જાતને સસ્તી બનાવી નાખી

જણસ અમૂલી અમસ્તી બનાવી નાખી છે,
પરાયા શહેરમાં વસતી બનાવી નાખી છે;
જગતના લોકમાં જ્યારે ગજુ ન જોયું ‘મરીઝ’,
મેં મારી જાતને સસ્તી બનાવી નાખી છે.

તારા પ્રહારોની હદ થઈ ભલે

તારા પ્રહારોની હદ થઈ ભલે,
હયાતી હ્યદયની રદ થઈ ભલે.

પામવા મથે પતંગિયુ ભલે શમાને,
શહિદી પ્રણયની બેહદ થઈ ભલે.

કોણે શરમથી ઝૂકાવી ગરદન,
કે ઝાંઝવાની સરહદ થઈ ભલે.

શ્યામ, ઓવારી ગઈ એક રાધા !
ભૂલીજા 'અતીત' બેદર્દ થઈ ભલે.
-: વિનોદ બામણિયા (અતીત)

હસું છું એટલે

હસું છું એટલે માની ન લેશો કે સુખી છું હું,
રડી શક્તો નથી એનું મને દુઃખ છે, દુઃખી છું હું;
દબાવીને હું બેઠો છું જીવનના કારમા ઘાવો,
ગમે ત્યારે ફાટી જાઉં એ જવાળામુખી છું હું.
-: શેખાદમ આબુવાલા

ભોમિયા વિના

ભોમિયા વિના મારે ભમવા ‘તા ડુંગરા,

જંગલની કુંજ કુંજ જોવી હતી;
જોવી’તી કોતરો ને જોવી ‘તી કંદરા,
રોતાં ઝરણાંની આંખ લ્હોવી હતી.

સૂના સરવરિયાની સોનેરી પાળે
હંસોની હાર મારે ગણવી હતી;
ડાળે ઝૂલંત કોક કોકિલાને માળે
અંતરની વેદના વણવી હતી.

એકલા આકાશ તળે ઊભીને એકલો
પડઘા ઉરબોલના ઝીલવા ગયો;
વેરાયા બોલ મારા, ફેલાયા આભમાં,
એકલો અટૂલો ઝાંખો પડ્યો.

આખો અવતાર મારે ભમવા ડુંગરિયા,
જંગલની કુંજ કુંજ જોવી ફરી;
ભોમિયા ભૂલે એવી ભમવી રે કંદરા,
અંતરની આંખડી લ્હોવી જરી.
-: ઉમાશંકર જોશી

સાવજ ગરજે

સાવજ ગરજે !

વનરાવનનો રાજા ગરજે
ગીરકાંઠાનો કેસરી ગરજે
ઐરાવતકુળનો અરિ ગરજે
કડ્યપાતળિયો જોધ્ધો ગરજે
મોં ફાડી માતેલો ગરજે
જાણે કો જોગંદર ગરજે
નાનો એવો સમદર ગરજે !

ક્યાં ક્યાં ગરજે?
બાવળનાં જાળાંમાં ગરજે
ડુંગરના ગાળામાં ગરજે
કણબીના ખેતરમાં ગરજે
ગામ તણા પાદરમાં ગરજે
નદીઓની ભેખડમાં ગરજે
ગિરિઓની ગોહરમાં ગરજે
ઊગમણો આથમણો ગરજે
ઓરો ને આઘેરો ગરજે

થર થર કાંપે !
વાડામાંવાછડલાં કાંપે
કૂબામાં બાળકડાં કાંપે
મધરાતે પંખીડાં કાંપે
ઝાડ તણાં પાંદડલાં કાંપે
પહાડોના પથ્થર પણ કાંપે
સરિતાઓનાં જળ પણ કાંપે
સૂતાં ને જાગંતાં કાંપે
જડ ને ચેતન સૌએ કાંપે

આંખ ઝબૂકે !
કેવી એની આંખ ઝબૂકે !
વાદળમાંથી વીજ ઝબૂકે
જોટે ઊગી બીજ ઝબૂકે
જાણે બે આંગાર ઝબૂકે
હીરાના શણગાર ઝબૂકે
જોગંદરની ઝાળ ઝબૂકે
વીર તણી ઝંઝાળ ઝબૂકે
ટમટમતી બે જ્યોત ઝબૂકે
સામે ઊભું મોત ઝબૂકે

જડબાં ફાડે !
ડુંગર જાણે ડાચાં ફાડે !
જોગી જાણે ગુફા ઉઘાડે !
જમરાજાનું દ્વાર ઉઘાડે !
પૃથ્વીનું પાતાળ ઉઘાડે !
બરછી સરખા દાંત બતાવે
લસ !લસ ! કરતી જીભ ઝુલાવે.

બહાદુર ઊઠે !
બડકંદાર બિરાદર ઊઠે
ફરસી લેતો ચારણ ઊઠે
ખડ્ગ ખેંચતો આહીર ઊઠે
બરછી ભાલે કાઠી ઊઠે
ઘર ઘરમાંથી માટી ઊઠે
ગોબો હાથ રબારી ઊઠે
સોટો લઇ ઘરનારી ઊઠે
ગાય તણા રખવાળો ઊઠે
દૂધમલા ગોવાળો ઊઠે
મૂછે વળ દેનારા ઊઠે
ખોંખારો ખાનારા ઊઠે
માનું દૂધ પીનારા ઊઠે
જાણે આભ મિનારા ઊઠે

ઊભો રે’જે !
ત્રાડ પડી કે ઊભો રે’જે !
ગીરના કુત્તા ઊભો રે’જે !
કાયર દુત્તા ઊભો રે’જે !
પેટભરા ! તું ઊભો રે’જે !
ભૂખમરા !તું ઊભો રે’જે !
ચોર-લૂંટારા ઊભો રે’જે
ગા-ગોઝારા ઊભો રે’જે !

ચારણ-કન્યા !
ચૌદ વરસની ચારણ-કન્યા
ચૂંદડિયાળી ચારણ-કન્યા
શ્વેતસુંવાળી ચારણ-કન્યા
બાળી ભોળી ચારણ-કન્યા
લાલ હીંગોળી ચારણ-કન્યા
ઝાડ ચડંતી ચારણ-કન્યા
પહાડ ઘુમંતી ચારણ-કન્યા
જોબનવંતી ચારણ-કન્યા
આગ-ઝરંતી ચારણ-કન્યા
નેસ-નિવાસી ચારણ-કન્યા
જગદમ્બા-શી ચારણ-કન્યા
ડાંગ ઊઠાવે ચારણ-કન્યા
ત્રાડ ગજાવે ચારણ-કન્યા
હાથ હિલોળી ચારણ-કન્યા
પાછળ દોડી ચારણ-કન્યા

ભયથી ભાગ્યો !
સિંહણ, તારો ભડવીર ભાગ્યો
રણમેલીને કાયર ભાગ્યો
ડુંગરનો રમનારો ભાગ્યો
હાથીનો હણનારો ભાગ્યો
જોગીનાથ જટાળો ભાગ્યો
મોટો વીર મુછાળો ભાગ્યો
નર થઇ તું નારીથી ભાગ્યો
નાનકડી છોડીથી ભાગ્યો !

–: ઝવેરચંદ મેઘાણી

Abortion .......

A worried woman went to her gynecologist and said: 'Doctor, I have a serious problem and desperately need your help! My baby is not even 1 year old and I'm pregnant again. I don't want kids so close together.

So the doctor said: 'Ok and what do you want me to do?'

She said: 'I want you to end my pregnancy, and I'm counting on your help with this.'


The doctor thought for a little, and after some silence he said to the lady: 'I think I have a better solution for your problem. It's less dangerous for you too.'
She smiled, thinking that the doctor was going to accept her request. Then he continued: 'You see, in order for you not to have to take care 2 babies at the same time, let's kill the one in your arms. This way, you could rest some before the other one is born. If we're going to kill one of them, it doesn't matter which one it is. There would be no risk for your body if you chose the one in your arms.

The lady was horrified and said: 'No doctor! How terrible! It's a crime to kill a child!

'I agree', the doctor replied. 'But you seemed to be OK with it, so I thought maybe that was the best solution.

The doctor smiled, realizing that he had made his point.
He convinced the mom that there is no difference in killing a child that's already been born and one that's still in the womb.

The crime is the same!

પ્યારની રંગીન લત

પ્યારની રંગીન લત મોંઘી પડી, આગ સાથેની રમત મોંઘી પડી.
જીતતાં જીતાઈ ગઈ બાજી બધી,એક આ દીલની લડત મોંઘી પડી.
જીંદગીના રંગ સૌ રુઠી ગયા, બુધ્ધીની આ આવડત મોંઘી પડી.
બાગમાં આવો, રહો,પણ બે ઘડી,માળીની બસ આ શરત મોંઘી પડી.
પ્રાણ લઈ આવ્યા અને દઈને ગયા,તારી કીમત ઓ જગત મોંઘી પડી
-: શેખાદમ આબુવાલા

લાવ, તારો હાથ

લાવ, તારો હાથ આપી જો મને
તું હૃદયમાં ક્યાંક સ્થાપી જો મને.

પ્રેમ જેનું મૂળ છે એ વૃક્ષ છું
લે, ઉખેડી કે ઉથાપી જો મને.

તું નસેનસમાં વહે છે રક્તવત
કોઇ પણ છેડેથી કાપી જો મને.

આભને પણ હું નયનમાં સંઘરું
જો ઉઠાવી આંખ માપી જો મને.

આમ તો હું કોઇની જડતો નથી
મન કરીને સ્થિર જાપી જો મને.
-: ત્રિલોક મહેતા

સાવ અચાનક મૂશળધારે

સાવ અચાનક મૂશળધારે, ધોધમાર ને નવલખ ધારે, આ વાદળ વરસે છે કે તું ?
ધરાની તરસે વાદળ વરસે, તારી તરસે હું, મને તું વાદળ કહે તો શું?

ગેબને આરે આભ ઓવારે શ્યામલ શ્યામલ મેઘ ઘેરાયા,
કુંતલ કંઠે આવકારના પ્રીત-ગીત નભમાં લહેરાયા;
ઉત્કટ મિલનની પ્યાસ લઈને, આલિંગન અણમોલ દઈને આ મનભર મેઘ મળે કે તું?
ધરાની તરસે વાદળ વરસે, તારી તરસે હું,મને તું વાદળ કહે તો શું?

દાવા છોડી લ્હાવા લઈએ, ભીંજાઈને ભીંજાવા દઈએ,
આજ કશું ના કોઈને કહીએ, મોસમ છે તો વરસી રહીએ;
તરસતણાં ચલ ગીત ભૂલીને, વરસ હવે તું સાવ ખૂલીને, હવે કોઈ પાગલ કહે તો શું?
ધરાની તરસે વાદળ વરસે, તારી તરસે હું,મને તું વાદળ કહે તો શું?
-: તુષાર શુક્લ

जरासा उलज क्या गये

जरासा उलज क्या गये वोह हमसे दुर हो गये
खता क्या थी न बताया बस हमसे दुर हो गये

ना रास आयी होगी दोस्ती हमारी शायद उन्हे
चार दीन बात कर आज हमसे दुर हो गये

ना बचा हो कुछ कहेनेको हम्हे उसे शायद
कुछ अच्छा सोच कर ही हमसे दुर हो गये

खुद तो गये अपने लिखे खत भी साथ ले गये
ना छोडी कोइ खत की याद बस हमसे दुर हो गये

તારી ઉદાસ આંખમાં

અમસ્તી કોઇ પણ વસ્તુ નથી બનતી જગતમાંહે
કોઇનું રૂપ દિલના પ્રેમને વાચા અપાવે છે
ગઝલ સર્જાય ના ‘કૈલાસ’ દિલમાં દાહ લાગ્યા વિણ
પ્રથમ ઘેરાય છે વાદળ, પછી વરસાદ આવે છે.

તારી ઉદાસ આંખમાં સ્વપ્નાં ભરી શકું
મારું ગજું નથી કે તને છેતરી શકું

તારી હવે તો દૂરતા રસ્તા વિનાની છે
એના વિના હું કઇ રીતે પાછો ફરી શકું ?

આવું મળું ને વાત કરું એ નસીબ ક્યાં ?
કહેવાને આમ સાત સમંદર તરી શકું

‘કૈલાસ’ હું તો એકલો નીકળીને જાત
પણ ભેગા થયા છે લોક તો હું શું કરી શકું ?
-: કૈલાસ પંડિત

સંબંધમા દુરી રાખત

અમે તેની સાથેના સંબંધમા દુરી રાખત
પોતાના માન્યા હોત તો સંબંધ રાખત

જો ડર્યા હોત તોફાનોથી તો રહેવા માટે
પક્ષીઓ શા માટે તણખલાઓનો માળો રાખત

ન ગયા હોત જો વિરહ વેદનામા ક્યારેય
તો દિલમા પ્રેમ નો કોઇ ભગવાન રાખત

પહોચી જ જાત અજવાળુ આપના ઓરડા સુધી
જો બારી/બારણા તમારા તમે ખુલા રાખત

સારૂ કર્યુ કે ઘર પુરુ તમે રાખ કર્યુ
ધુમાડા જ નીકળત જો તેને અર્ધજલ્યુ રાખત

ખબર ન હતી તમારા ગામના રીવાજો ની
હ્રદયને છાતીમા જ દફન રાખત.

કેટલી માદકતા સંતાઇ હતી વરસાદમાં

કેટલી માદકતા સંતાઇ હતી વરસાદમાં !
મસ્ત થઇ સૃષ્ટિ બધી ઝૂમી ઊઠી વરસાદમાં !

રેઇનકોટ, છત્રીઓ, ગમ શૂઝ, વોટરપ્રૂફ હેટ્સ
માનવીએ કેટલી ભીંતો ચણી વરસાદમાં !

કેટલો ફિક્કો અને નિસ્તેજ છે બીમાર ચાંદ
કેટલી ઝાંખી પડી ગઇ ચાંદની વરસાદમાં !

કોઇ આવે છે ન કોઇ જાય છે સંધ્યા થતાં
કેટલી સૂની પડી ગઇ છે ગલી વરસાદમાં !

એક તું છે કે તને કંઇ પણ નથી થાતી અસર,
ભેટવા દરિયાને ઊછળે છે નદી વરસાદમાં.

લાખ બચવાના કર્યા એણે પ્રયત્નો તે છતાં
છેવટે ‘આદિલ’ હવા પલળી ગઇ વરસાદમાં.
-: આદિલ મન્સૂરી

દિલની ધડકન

દિલની ધડકનને ધડકાવી ગયુ કોઈ,
મારા ખ્વાબોને મહેકાવી ગયુ કોઈ,
હુ તો અજાણ્યા રસ્તા પર જતો હતો,
અચાનક જ દોસ્તીનો મતલબ સિખાવી ગયુ કોઈ....

દિલ ના "સબંધ" ને તુટતા

દિલ ના "સબંધ" ને તુટતા મે જોયા છે,
વાત માથી શબ્દો ખુટતા ને જોયા છે,
કયા હતી મંજીલ ને કયા રહી ગયા અમે,
હાથ માંથી હાથ છુટતા મે જોયા છે.

પ્રેમને વિસ્તારવાનું

પ્રેમને વિસ્તારવાનું સહેજ પણ સહેલું નથી,
નફરતોને નાથવાનું સહેજ પણ સહેલું નથી.

દુશ્મનોની ભીડમાં એક દોસ્તને જોયા પછી,
દોસ્તી નિભાવવાનું સહેજ પણ સહેલું નથી.

ભીતરે ડૂમો છુપાવી ક્યાં સુધી હસવું ભલા !
રોતી આંખે બોલવાનું સહેજ પણ સહેલું નથી.

ક્યાં છે અઘરું ન્યાય કરવું આંખે પાટા બાંધીને,
જુલ્મને સહેતા જવાનું સહેજ પણ સહેલું નથી.
-: પ્રજ્ઞા વશી

મારી એ કલપ્ના હતી કે વીસરી મને, કીંતુ એ માત્ર ભ્રમ હતો થઇ ખાતરી મને,
ભૂલી વફાની રીતના ભૂલી જરી મને, લ્યો એના લગ્નની મળી કંકોત્રી મને.

સુંદર ના કેમ હોય કે સુંદર પ્રસંગ છે, કંકોત્રીમાં રૂપ છે, શોભા છે, રંગ છે,
કાગળનો એનો રંગ છે ખીલતા ગુલાબ સમ, જાણે ગુલાબી એના વદનના જવાબ સમ,
રંગીનીઓ છે એમાં ઘણી ફૂલછાબ સમ, જાણે કે પ્રેમ કાવ્યોની કોઇ કિતાબ સમ.
જાણું છું એના અક્ષરો વર્ષોના સાથથી, શીર નામ મારૂ કીધું છે ખુદ એના હાથથી,
ભૂલી વફાની રીતના ભૂલી જરી મને, લ્યો એનાં લગ્નની મળી કંકોત્રી મને.

કંકોત્રીથી એટલુ પુરવાર થાય છે, નિષ્ફળ બને જો પ્રેમ તો વહેવાર થાય છે,
જ્યારે ઉધાડી રીતે ના કાંઇ પ્યાર થાય છે, ત્યારે પ્રસંગ જોઇ સદચાર થાય છે.
દુઃખ છે હજાર તોય હજી એજ ટેક છે, કંકોત્રી નથી આ અમસ્તો વિવેક છે,
ભૂલી વફાની રીતના ભૂલી જરી મને, લ્યો એના લગ્નની મળી કંકોત્રી મને.

આસીમ હવે વાત ગઇ, રંગ પણ ગયો, તાપી તટે થતો હતો એ સંગ પણ ગયો,
હાથોની છેડછાડ ગઇ, વ્યંગ પણ ગયો, મેળાપની એ રીત ગઇ, ઢંગ પણ ગયો,
હું દિલની લાગણીથી હજી પણ સતેજ છુ, એ પારકી બની જશે હું એનો એજ છું.
ભૂલી વફાની રીતના ભૂલી જરી મને, લ્યો એના લગ્નની મળી કંકોત્રી મને.

લાલ કસુંબલ આંખડી

લાલ કસુંબલ આંખડી, તારી પાઘડીએ પાણી,
તને પરથમ અર્પણ કરું, મારા શાયર મેઘાણી.

ધન ધન કાઠિયાવાડ, ધન ધન તારું નામ,
પાકે જ્યાં નરબંકડા, ને રૂપ પદમણી નાર.

સુંદર ભોમ સોરઠ તણી, જ્યાં નિર્મળ વહેતાં નીર,
જ્યાં જાહલ જેવી બેનડી અને નવઘણ જેવો વીર.

સોરઠ મીઠી રાગણી, રાગ મીઠો મલ્હાર,
રણમાં મીઠી વીરડી, જંગ મીઠી તલવાર.

શિયાળે સોરઠ ભલો, ઉનાળે ગુજરાત,
ચોમાસે વાગડ ભલો, કચ્છડો બારે માસ.

અમારી ધરતી સોરઠદેશની ઊંચો ગઢ ગિરનાર,
સાવજડાં સેંજળ પીએ, એનાં નમણાં નર ને નાર

કાઠિયાવાડમાં કોક દિ, ભૂલો પડ ભગવાન,
તું થા મારો મહેમાન, તને સરગ ભુલાવું શામળા

ઊંચો ગઢ ગિરનાર, વાદળથી વાતું કરે,
મરતા રાખેંગાર, ખેરડી, ખાંગો નવ થયો.

કાઠિયાવાડની કામિની, હળકતી માથે હેલ,
ભરી બજારે નીકળે, ઢળકતી જાણે ઢેલ.

હજી આંખમાં જાણે ફરકે છે કોઇ

હજી આંખમાં જાણે ફરકે છે કોઇ
હજી મીઠું શરમાઇ મરકે છે કોઇ
વિખૂટાં પડ્યાં તોયે લાગે છે 'ઘાયલ'
હજી પણ રગેરગમાં સરકે છે કોઇ

આ ભીની ભીની વરસાદી સાંજને

આ ભીની ભીની વરસાદી સાંજને આપણી જુદાઈ,
આ મીઠ્ઠા મધૂરા મોરના ટહુંકાને આપણું એકાંત,
આ કોયલનો કલરવને આપણી જુદાઈ
આ મૌસમ ઘણી ખુશખુશાલને આપણી વેદના વિરહની..

પ્રિયે, ચાલને જઈને છૂપાઈએ કોઈ એવી જગ્યાએ,
જ્યાં ના હોય જુદાઈને વિરહની વેદના
ના હોય એકાંતને જુદાઈ

બેઠા હોઈએ એક-બીજાની બાંહોમાં
દુનિયાની સામે થઈને આપણામાં
શોધતી રહે દુનિયા આપણને
અને હોઈએ આપણે એક અલગ દુનિયામાં

ચમત્કારની કિંમત

ટેઝી નામની એ છોકરીની ઉંમર હતી ફકત આઠ વરસ. ન્યૂયોર્કના એક પરગણામાં એ, એનો બે વરસનો ભાઈ એન્ડ્રયુ અને એનાં માતા-પિતા એમ ચાર જણ રહેતાં હતાં. ટેઝીને એન્ડ્ર્યુ ખૂબ જ વહાલો હતો. એમાંય જ્યારથી એ બરાબર ચાલતાં શીખી ગયો હતો ત્યારથી તો જાણે ટેઝીની દુનિયા જ બદલી ગઈ હતી. નિશાળેથી આવ્યા પછી છેક સૂવાની ઘડી સુધી એન્ડ્ર્યુ સાથે એની ધિંગામસ્તી ચાલતી જ હોય. નિશાળનું લેસન પણ એની મમ્મી પચાસ વખત માથાં ફોડે ત્યારે માંડ પૂરું થઈ શકતું. આખો દિવસ ભાઈ-બહેનની કિલકારીઓથી એમનું ઘર ગુંજતું રહેતું.

પરંતુ છેલ્લા કેટલાક દિવસથી આવા સરસ વાતાવરણને જાણે કે ગ્રહણ લાગી ગયું હતું. એન્ડ્ર્યુ માંદો પડી ગયો હતો. મા-બાપની વાત પરથી ટેઝીને એટલું સમજાયું હતું કે એન્ડ્ર્યુના મગજમાં કંઈક ગાંઠ કે એવી કોઈ ગરબડ ઊભી થઈ હતી. પણ એનાથી વિશેષ એ કંઈ પણ જાણતી નહોતી. ઘરના બદલાયેલા વાતાવરણે ટેઝીને પણ એની ઉંમર કરતાં વધારે ગંભીર બનાવી દીધી હતી.

એક બપોરે નિશાળેથી આવ્યા બાદ ટેઝી પોતાના રૂમમાં સૂતી હતી ત્યારે બાજુના રૂમમાંથી એની મમ્મીના રડવાનો અવાજ આવ્યો. અવાજ ન આવે તેવી રીતે ચૂપચાપ એ બારણાંની પાછળ મમ્મી શું કામ રડે છે તે જાણવા ઊભી હતી.

‘તો ? આપણે એન્ડ્ર્યુને સારો કરવા ઘર વેચી દેવું પડશે ? ખરેખર ?’ એની મમ્મી રડતાં રડતાં બોલી.
‘બીજો કોઈ છૂટકો જ નથી. અને તો પણ એને સાજો કરી શકાય એટલા પૈસા તો નથી જ ઊભા થઈ શકે તેમ.’ એના
પપ્પાએ નિસાસો નાખ્યો.
‘તો હવે શું થશે ? આપણો એન્ડ્ર્યુ….’ એની મમ્મીનાં આંસુ અટકતાં જ નહોતાં. એ ત્રુટક ત્રુટક શબ્દોમાં માંડ માંડ બોલતી હતી.
‘બસ, હવે તો એને ફકત ચમત્કાર જ બચાવી શકે.’ એના પપ્પા બોલ્યા પછી માબાપ બંને આંસુ સારતાં બેસી રહ્યાં.


ગમે તે હોય, પરંતુ પેલી ચમત્કારવાળી વાત ટેઝીના મગજમાં બરાબર ફિટ બેસી ગઈ. એણે થોડીક વાર સુધી શું કરવું એનો વિચાર કર્યો પછી પોતાની નાની બચતનો ગલ્લો (પિગીબૅંક) બહાર કાઢ્યો. એમાં એકઠા કરેલ પૈસા એણે પોતાની પથારી પર ઠાલવીને ગણ્યા. બરાબર એક ડૉલર અને તેર સેંટ થયા. (આશરે અડતાળીસ રૂપિયા). બરાબર ગણીને કાળજીપૂર્વક આ રકમ એણે એક પ્લાસ્ટિકની કોથળીમાં ભરી. પછી એક હાથમાં કોથળી પકડી હળવેથી એ પાછળના બારણેથી નીકળી ગઈ.

ટેઝીના ઘરથી થોડેક દૂર એક મેડિકલ સ્ટોર હતો. એ ત્યાં પહોંચીને કાઉન્ટર પાસે ઊભી રહી. કાઉન્ટર પર હાજર ફાર્માસિસ્ટ એક અન્ય વ્યક્તિ સાથે વાત કરવામાં મશગૂલ હતો એટલે એણે ટેઝીના આવવા પ્રત્યે ધ્યાન ન આપ્યું. આમેય ટેઝીનું માથું માંડ કાઉન્ટર સુધી પહોંચતું હતું. ખાસ્સી વાર થવા છતાં દુકાનદારનું ધ્યાન ન ગયું. એટલે ટેઝીએ પોતાના હાથમાં રહેલી સિક્કાઓની કોથળીને કાઉન્ટરના કાચ પર થપથપાવી તથા એક વિચિત્ર અવાજવાળી ઉધરસ પણ ખાધી ! એની આવી હરકત દુકાનદારનું ધ્યાન ખેંચવામાં સફળ નીવડી. થોડીક ચીડ સાથે એણે કહ્યું : ‘અલી છોકરી, શું જોઈએ છે તારે ? શું કામ આવો ખખડાટ કરી રહી છો ? મારો ભાઈ ઘણા વખતે શિકાગોથી આવ્યો છે, એની સાથે મને બે ઘડી નિરાંતે વાત તો કરવા દે !’

‘હું પણ મારા ભાઈની વાત કરવા માગું છું. એ બે વરસનો છે અને ખૂબ જ માંદો છે. મારા પપ્પા કહે છે કે હવે તો એને ચમત્કાર જ બચાવી શકે તેમ છે. એટલે હું ચમત્કાર ખરીદવા આવી છું.’
‘ફરી વખત બોલ તો બેટા, શું કહ્યું તેં ?’ દુકાનદાર પર ટેઝીની વાતની કંઈક અસર થઈ હોય તેવું લાગ્યું.
‘મારા નાના ભાઈનું નામ એન્ડ્ર્યુ છે. એને મગજમાં કંઈક બીમારી થઈ છે. અમે એને સારો કરવા માટે ઘર પણ વેચી દેવાના છીએ. તેમ છતાં મારા પપ્પા કહે છે કે પૈસા ઘટશે અને એને ફકત ચમત્કાર જ બચાવી શકે તેમ છે. જુઓ, મારી પાસે મારી બચતના પૈસા છે, એમાંથી જો આવી શકે તો તમે મને ચમત્કાર વેચાતો આપો ને ! મને મારો ભાઈ એન્ડ્ર્યુ ખૂબ વહાલો છે. જો ચમત્કાર નહીં મળે તો….’ નાનકડી ટેઝીની આંખો ભરાઈ આવી. એના ગળે ડૂમો બાઝી ગયો. એનાથી થોડી વાર આગળ કંઈ પણ બોલી શકાયું નહીં.

દુકાનદાર ટેઝીની વાતથી વ્યથિત થઈ ગયો હોય તેવું સ્પષ્ટ દેખાઈ આવતું હતું. ટેઝી તરફ ઝૂકીને બને એટલી નરમાશથી એણે કહ્યું : ‘મને માફ કરજે બેટા ! પરંતુ આ દુકાનમાં અમે ચમત્કાર નથી રાખતા કે નથી વેચતા. સૉરી બેટા !’
‘જુઓ અંકલ ! મારી પાસે આ કોથળીમાં જે પૈસા છે તે ઓછા લાગતા હોય તો કહી દેજો. હું ઘરેથી મારી મમ્મી પાસેથી વધારે પૈસા લેતી આવીશ. ફક્ત મને એટલું તો કહો કે ચમત્કારની કિંમત કેટલી થાય ?’

અત્યાર સુધી ચૂપચાપ આ બધી વાત સાંભળી રહેલ દુકાનદારના ભાઈએ ટેઝીની નજીક આવી તેના માથે હાથ મૂકીને પૂછ્યું : ‘દીકરી, ચમત્કારો તો ઘણા પ્રકારના મળે છે. મને ફકત એટલું કહે કે તારા ભાઈને કેવા ચમત્કારની જરૂર છે ?’
અત્યંત લાગણીથી એ માણસે પૂછ્યું એટલે ટેઝીની આંખો ફરીથી ભરાઈ આવી. થોડી વાર રહીને એ બોલી, ‘એ તો મને ખબર નથી અંકલ ! પણ એને કોઈક ઑપરેશનની પણ જરૂર છે. એના મગજમાં કંઈક તકલીફ થઈ છે. પણ અમારી પાસે પૂરતા પૈસા નથી. બસ, મને એનાથી વધારે કંઈ પણ ખબર નથી. પરંતુ મારા પપ્પા કહેતા હતા કે એને ફકત ચમત્કાર જ બચાવી શકશે. એટલે મારી પિગીબૅંકમાં મેં જે પૈસા ભેગા કર્યા હતા, એમાંથી હું ચમત્કાર ખરીદવા આવી છું !’

પેલા અજાણ્યા માણસે બે ક્ષણ પૂરતો વિચાર કર્યો. પછી એણે ટેઝીને કહ્યું : ‘હમ્….મ્…મ્… ! તો એમ વાત છે ? અચ્છા દીકરી, તું અત્યારે કેટલા પૈસા લાવી છો ?’
‘એક ડૉલર અને તેર સેંટ’ ટેઝીએ જવાબ આપ્યો.
‘એક ડૉલર અને તેર સેંટ ?! શું વાત છે !’ પેલા માણસે જાણે કે એ ખુશીથી ઊછળી પડ્યો હોય તેમ કહ્યું. ‘અરે બેટા ! આ તો એકદમ બરાબર રકમ છે. નાના ભાઈઓ માટેના ચમત્કારની કિંમત એક ડૉલર અને તેર સેંટ જ થાય છે.
કેવો યોગાનુયોગ ! હું એ પૈસા તારી પાસેથી લઈને તને એ ચમત્કાર જરૂર આપી શકીશ. પણ એ પહેલાં ચાલ, તું મને તારાં મમ્મી-પપ્પા પાસે લઈ જા !’

પેલા માણસે ટેઝીનો હાથ પકડ્યો. ટેઝી એને પોતાના ઘરે લઈ ગઈ. એ માણસે ટેઝીનાં મા-બાપ સાથે બધી વાતો કરી. બીજા જ અઠવાડિયે એક પણ પૈસાના ખર્ચ વિના એન્ડ્ર્યુનું ઓપરેશન શિકાગોની ખ્યાતનામ હોસ્પિટલમાં થઈ ગયું. એ માટે ટેઝીનાં મમ્મી-પપ્પાને ઘર પણ વેચવું ન પડ્યું.
ચમત્કાર વેચનાર એ માણસ હતો ડૉકટર કાલર્ટન આર્મસ્ટ્રોંગ – જાણીતો ન્યુરોસર્જન. ટેઝીની વાતે એને એવી તો અસર કરી હતી કે ખરેખર એણે એક ડૉલર અને તેર સેંટમાં ચમત્કાર કરી દીધો !

બીજા અઠવાડિયે એન્ડ્ર્યુ ઘરે આવી ગયો. સાવ સાજોસારો. એ દિવસે રાતના ભોજન વેળા બધાં બેઠા હતાં ત્યારે પોતાના હાથે જ ચમચી વડે સૂપ પીતાં એન્ડ્ર્યુને જોઈને એની મમ્મીની આંખમાંથી આંસુ ટપકી પડ્યાં. એ એટલું જ બોલી શકી, ‘ખરેખર, એન્ડ્ર્યુને ચમત્કારે જ બચાવ્યો છે. નહીંતર ખબર નહીં, એની કેટલી કિંમત ચૂકવવી પડત ?’
‘એક ડૉલર અને તેર સેંટ !’ બાજુમાં બેઠેલી ટેઝી બોલી ઊઠી, ‘નાના ભાઈ માટેના ચમત્કારની કિંમત થાય એક ડૉલર અને તેર સેંટ ! તમને એની ક્યાંથી ખબર હોય ?!’
‘અને પોતાના નાના ભાઈને બચાવવા માટેનો બહેનનો પ્રેમ અને અવિચળ શ્રદ્ધા પણ જોઈએ ને !’ ટેઝીના માથે હાથ ફેરવીને એના પપ્પા બોલ્યા. આવી વાતોના અર્થથી અજાણ ટેઝી અને એન્ડ્ર્યુ પહેલાંની માફક જ એકબીજાં સામે જોઈને ખડખડાટ હસતાં હતાં.
-: ડૉ. આઈ. કે. વીજળીવાળા

નિરખને ગગનમાં કોણ ઘુમી રહ્યો

નિરખને ગગનમાં કોણ ઘુમી રહ્યો
તે જ હું, તે જ હું, શબ્દ બોલે
શ્યામના ચરણમાં ઇચ્છું છું મરણ રે
અહીયાં કોઇ નથી કૃષ્ણ તોલે

શ્યામ શોભા ઘણી, બુધ્ધિ નવ શકે કળી
અનંત ઓચ્છવમાં પંથ ભુલી
જળ અને ચેતન રસ કરી જાણવો
પકડી પ્રેમે સજીવન મૂડી

ઝળહળ જ્યોત ઉદ્યોત રવિ કોટમાં
હેમની કોર જ્યાં નિસરે તોલે
સચ્ચિદાનંદ આનંદ ક્રિડા કરે
સોનાના પારણામાંહી ઝુલે

બત્તી વિણ તેલ વિણ સુત્ર વિણ જો વળી
અચળ ઝળકે સદા અનળ દિવો
નેત્ર વિણ નીરખવો, રૂપ વિણ પરખવો
વણ જિવ્હાએ રસ સરસ પીવો

અકળ અવિનાશી એ નવ જ જાયે કળ્યો
અરધ ઉરધની માંહે મહાલે
નરસૈયાંચો સ્વામી સકળ વ્યાપી રહ્યો
પ્રેમના તંતમાં સંત ઝાલે
-: નરસિંહ મહેતા

ઊંચી મેડી તે મારા સંતની રે

ઊંચી મેડી તે મારા સંતની રે,
મેં તો મા’લી ન જાણી રામ.. હો રામ..

અમને તે તેડાં શીદ મોક્લ્યાં,
કે મારો પીંડ છે કાચો રામ,
મોંઘા મૂલની મારી ચુંદડી,
મેં તો મા’લી ન જાણી રામ.. હો રામ..
ઊંચી મેડી તે મારા સંતની રે….

અડધાં પેહર્યાં અડધાં પાથર્યાં,
અડધાં ઉપર ઓઢાડ્યાં રામ
ચારે છેડે ચારે જણાં,
તોયે ડગમગ થાયે રામ.. હો રામ..
ઊંચી મેડી તે મારા સંતની રે….

નથી તરાપો, નથી ડુંગરા,
નથી ઉતર્યાનો આરો રામ
નરસિંહ મહેતાના સ્વામી શામળા,
પ્રભુ પાર ઉતારો રામ.. હો રામ..
ઊંચી મેડી તે મારા સંતની રે….
-: નરસિંહ મહેતા

મંઝિલને ઢૂંઢવા

મંઝિલને ઢૂંઢવા દિશા કપરી જવું પડે,
છોડી જૂનું વતન નવી નગરી જવું પડે.

યુગોથી મીંટ માંડવી તપ એનું નામ છે,
શ્રીરામને જમાડવાં શબરી થવું પડે.

બદલાની અપેક્ષા વિનાં સત્કર્મ જો ક્રરો ,
પત્થરનાં દેવને ક્દી પ્રગટી જવું પડે.

દર્શન પ્રભુનાં પામવાં ક્પરી કસોટી છે,
અર્જુનનાં રથના ચક્ર્ની ધરી થવું પડે.

પાણી થવાંને કેટલું પાણી સહન કરે,
વાદળ બનીને વીજથી સળગી જવું પડે.

સન્માન કેવું પામશો મૃત્યુ પછી 'રવિ’,
જોવાં તમાશો એક્વાર ગુજરી જવું પડે.

જો સુરા પીવી જ હો તો

જો સુરા પીવી જ હો તો શાનની સાથે પીવો
કાં પ્રિયા કાં યાર બુધ્ધિમાનની સાથે પીવો
ખૂબ પી ચકચૂર થઇ, જગનો તમાશો ના બનો
કમ પીવો છાની પીવો પણ ભાનની સાથે પીવો
-: ઉમર ખૈયામ અનુવાદ ’શૂન્ય’ પાલનપુરી

પ્રેમમાં ચાલને ચકચૂર થઈ

પ્રેમમાં ચાલને ચકચૂર થઈ ચાલ્યા કરીએ,
સૂર્યની આંખે અજબ નૂર થઈ ચાલ્યા કરીએ.

એને બદનામી કહે છે આ જગતના લોકો,
ચાલને, આપણે મશહૂર થઈ ચાલ્યા કરીએ.

એના ધસમસતા પ્રવાહે બધું આવી મળશે,
પ્રેમનું કોઈ અજબ પૂર થઈ ચાલ્યા કરીએ.

પ્રેમના ગર્વથી વધતો નથી સંસારનો ગર્વ,
ચાલ, ભગવાનને મંજૂર થઈ ચાલ્યા કરીએ.
-: હરિન્દ્ર દવે

રૂડી ને રંગીલી રે

રૂડી ને રંગીલી રે વ્હાલા તારી વાંસળી રે લોલ
રૂડી ને રંગીલી રે વ્હાલા તારી વાંસળી રે લોલ

વાંસલડી મારે મંદિરિયે સંભળાય જો
આ પાણીડાંની મશે રે જીવણ જોવા નિસર્યાં રે લોલ

આ બેડાં તે મેલ્યા માન સરોવર પાળ જો
આ ઈંઢોળી વળગાડી આંબલિયાની ડાળમાં રે લોલ

આ ગોપી હાલ્યા વગડા તે વનની મોઝાર જો
આ કાન વણખોટીલા કેડો મારો રોકી ઊભા રે લોલ

આ કેડો મેલો પાતળિયા ભગવાન જો
આ સાસુડી હઠીલી મારી નણદલ મેણાં બોલશે રે લોલ

આ વાગે તારા ઝાંઝરનો ઝણકાર જો
આ હળવા હળવા હાલે ચાલે રે રાણી રાધિકા રે લોલ

જીવલડો મારો આકુળ વ્યાકુળ થાય જો
આ અહિયાં તો દીઠાં મેં તો કામણગારા કાનને રે લોલ

આ નીરખી નીરખી થઈ છું હું તો ન્યાલ જો
આ નરસૈંયાના સ્વામી અમને બાયું ભલે મળ્યાં રે લોલ

રૂડી ને રંગીલી વ્હાલા તારી વાંસળી રે લોલ
રૂડી ને રંગીલી વ્હાલા તારી વાંસળી રે લોલ
-: નરસિંહ મહેતા

નાગર નંદજીના લાલ

નાગર નંદજીના લાલ !
રાસ રમંતાં મારી નથડી ખોવાણી.

કાના ! જડી હોય તો આલ
રાસ રમંતાં મારી નથડી ખોવાણી.

નાની નાની નથણી ને માંહી જડેલા હીરા,
નથણી આપો ને મારા સુભદ્રાના વીરા.

નાનેરી પહેરું તો મારે નાકે ના સોહાય,
મોટેરી પહેરું તો મારા મુખપર ઝોલાં ખાય

વૃંદાવનની કુંજગલીમાં બોલે ઝીણા મોર
રાધાજીની નથણીનો શામળિયો છે ચોર

નથણી આપોને પ્રભુ નંદના કુમાર,
નરસૈંયાના સ્વામી ઉપર જાઉં બલિહાર.
-: નરસિંહ મહેતા

ભોળી રે ભરવાડણ

ભોળી રે ભરવાડણ હરિને વેચવા ચાલી;
સોળ સહસ્ત્ર ગોપીનો વાહાલો, મટુકીમાં ઘાલી.

અનાથના નાથને વેચે આહીરની નારી;
શેરીએ-શેરીએ સાદ પાડે : લ્યો કોઈ મોરારિ.

મટુકી ઉતારી, માંહી મોરલી વાગી;
વ્રજનારીને સેજે જોતાં મૂરછા લાગી.

બ્રહ્માદિક ઇન્દ્રાદિક સરખા કૌતક એ પેખે;
ચૌદ લોકના નાથને કાંઈ મટુકીમાં દેખે.

ગોવાલણીના ભાગ્યે પ્રગટ્યા અંતરજામી;
દાસલડાંને લાડ લડાવે નરસૈંનો સ્વામી.
-: નરસિંહ મહેતા

મેહુલો ગાજે ને માધવ નાચે

મેહુલો ગાજે ને માધવ નાચે,
રૂમઝૂમ વાગે પાયે ઘૂઘરડી રે,
તાલ પખાજ વજાડે રે ગોપી,
વહાલો વજાડે વેણુ વાંસલડી રે.

પહેરણ ચીર, ચરણા ને ચોળી,
ઓઢણ આછી લોબરડી રે;
દાદુર, મોર, બપૈયા બોલે,
મધુરી શી બોલે કોયલડી રે.

ધન્ય બંસીવટ, ધન જમુનાતટ,
ધન્ય વૃંદાવનમાં અવતાર રે;
ધન્ય નરસૈયાની જીભલડીને,
જેણે ગાયો રાગ મલ્હાર રે.

મેહુલો ગાજે ને માધવ નાચે...
-: નરસિંહ મહેતા

ઝેર તો પીધાં જાણી જાણી

નથી રે પીધાં અણજાણી રે, મેવાડા રાજા
ઝેર તો પીધાં જાણી જાણી

કોયલ ને કાગ રાણા એક જ વરણા રે,
કડવી લાગે છે કાગવાણી, મેવાડા રાજા
ઝેર તો પીધાં જાણી જાણી

ઝેર નાં કટોરા જ્યારે રાણાજી મોકલે,
તેનાં બનાવ્યા દૂધ-પાણી, મેવાડા રાજા
ઝેર તો પીધાં જાણી જાણી

રીસ કરીને રાણો ખડગ ઉપાડે રે,
ક્રોધ રૂપે દરસાણી, મેવાડા રાજા
ઝેર તો પીધાં જાણી જાણી

સાધુ નો સંગ મીરાં છોડી દિયો રે,
તો તુને કરુ પટરાણી, મેવાડા રાજા
ઝેર તો પીધાં જાણી જાણી

બાઇ મીરાં કહે પ્રભુ ગીરીધરનાગર,
મન રે મળ્યાં કાનુદાણી, મેવાડા રાજા
ઝેર તો પીધાં જાણી જાણી

નથી રે પીધાં અણજાણી રે, મેવાડા રાજા
ઝેર તો પીધાં જાણી જાણી
-: મીરાંબાઇ

આ નભ ઝૂક્યું તે કાનજી

આ નભ ઝૂક્યું તે કાનજી
ને ચાંદની તે રાધા રે,

આ સરવરજળ તે કાનજી
ને પોયણી તે રાધા રે,

આ બાગ ખીલ્યો તે કાનજી ને
લ્હેરી જતી તે રાધા રે,

આ પરવત-શિખર કાનજી ને
કેડી ચડે તે રાધા રે,

આ ચાલ્યાં ચરણ તે કાનજી
પગલી પડે તે તે રાધા રે,

આ કેશ ગૂંથ્યા તે કાનજી ને
સેંથી પૂરી તે રાધા રે,

આ દીપ જલે તે કાનજી ને
આરતી તે રાધા રે,

આ લોચન મારાં કાનજી ને
નજરું જુએ તે રાધા રે !
-: પ્રિયકાંત મણિયાર

પ્રેમ એટલે

પ્રેમ એટલે આશ, પ્રેમ એટલે શ્વાસ.
પ્રેમ એટલે
આપણી વચ્ચેનો આ અતુટ વિશ્વાસ.

પ્રેમ એટલે
આપણા અલગ-અલગ સપનાઓને
એક તાંતણે બાંધવાનો પ્રયાસ.

પ્રેમ એટલે
એક મેકના મન તરફ, મન માટે
જીદંગીભરનો સુંદર પ્રવાસ.

પ્રેમ એટલે આપણે બે હતા હવે એક થયા
જાણે આ ધરતી ને આકાશ.

પ્રેમ એટલે તને ઓઢુ, તને પહેરુ,
તને શ્વસુ તુંજ રહે સદા મારી આસ-પાસ.

વરસોનાં વરસ લાગે

ક્ષણોને તોડવા બેસું તો વરસોનાં વરસ લાગે,
બુકાની છોડવા બેસું તો વરસોનાં વરસ લાગે.

કહો તો આ બધાં પ્રતિબિંબ હું હમણાં જ ભૂંસી દઉં,
અરીસો ફોડવા બેસું તો વરસોનાં વરસ લાગે.

કમળ-તંતુ સમા આ મૌનને તું તોડ મા નાહક
ફરીથી જોડવા બેસું તો વરસોનાં વરસ લાગે.

આ સપનું તો બરફનો સ્તંભ છે, હમણાં જ ઓગળશે
હું એને ખોડવા બેસું તો વરસોનાં વરસ લાગે.

મને સદભાગ્ય કે શબ્દો મળ્યા તારે નગર જાવા,
ચરણ લઈ દોડવા બેસું તો વરસોનાં વરસ લાગે. .
-: મનોજ ખંડેરિયા

જાગને જાદવા

જાગને જાદવા કૃષ્ણ ગોવાળિયા
તુજ વિના ધેનમાં કોણ જાશે ?

ત્રણસેં ને સાઠ ગોવાળ ટોળે મળ્યા
વડો રે ગોવાળિયો કોણ થાશે ? … જાગને

દહીંતણા દહીંથરા ઘી તણાં ઘેબરાં
કઢિયેલ દૂધ તે કોણ પીશે ?

હરિ તાર્યો હાથિયો, કાળી નાગ નાથિયો
ભૂમિનો ભાર તે કોણ વહેશે ? … જાગને

જમુનાને તીરે ગૌધણ ચરાવતાં
મધુરીશી મોરલી કોણ વહાશે ?

ભણે નરસૈંયો તારા ગુણ ગાઇ રીઝિયે
બૂડતાં બાંયડી કોણ સહાશે ? … જાગને
-: નરસિંહ મહેતા

મઝહબની એટલે તો ઈમારત

મઝહબની એટલે તો ઈમારત બળી નથી,
શયતાન એ સ્વભાવે કોઈ આદમી નથી.

તકદીર ખુદ ખુદાએ લખી પણ ગમી નથી,
સારું થયું કે કોઈ મનુજે લખી નથી.

ત્યાં સ્વર્ગ ના મળે તો મુસીબતનાં પોટલાં,
મરવાની એટલે મેં ઉતાવળ કરી નથી.

કેવા શુકનમાં પર્વતે આપી હશે વિદાય,
નિજ ઘરથી નીકળી નદી પાછી વળી નથી.

શ્રદ્ધાનો હો વિષય તો પુરાવાની શી જરૂર?
કુરઆનમાં તો ક્યાંય પયમ્બરની સહી નથી.

ડૂબાડી દઈ શકું છું ગળાબૂડ સ્મિતને,
મારી કને તો અશ્રુઓની કંઈ કમી નથી.

મૃત્યુની ઠેસ વાગશે તો શું થશે ‘જલન’,
જીવનની ઠેસની હજુ કળ વળી નથી.
-: જલન માતરી

તદબીર લાગે છે

મને કંઈ એ રીતે નિદ્રામાં જીવન સ્થિર લાગે છે,
કે જાણે રાત દિનના ખ્વાબની તાબીર* લાગે છે.

નહીં તો આપ દિલને આમ પથ્થરનું બનાવો નહિં,
મહોબ્બતની કોઈ મજબૂત એ તામીર* લાગે છે.

ભરમ મારો જુદો છે બંધ મુઠ્ઠી રાખનારાથી,
મને મારા ઉઘાડા હાથમાં તકદીર લાગે છે.

નથી એમાં પ્રણયનો રંગ કે સૌંદર્યની રેખા,
હવે દિલ કોઈની જાણે જૂની તસ્વીર લાગે છે.

ચમનની જેમ રણને તો નથી દીવાલ-દરવાજા,
બધાંની હોય જાણે એવી એ જાગીર લાગે છે.

એ મુક્તિ હો કે બંધન હો, ચરણનો હાલ છે એક જ;
પ્રથમ લાગ્યાં હતાં કાંટા, હવે જંજીર લાગે છે.

નહીં તો વાદળી વરસ્યા વિના વિખરાઈ ના જાયે,
ધરા જેમ જ ગગનમાં ઝાંઝવાનાં નીર લાગે છે.

લલાટ આ રીતે નહિ તો ના ઘસે બેફામ સજદામાં,
કે એ તકદીર ભુંસવાની કોઈ તદબીર લાગે છે.
-: બરકત વિરાણી ‘બેફામ’

વૈષ્ણવજન તો તેને રે કહીયે

વૈષ્ણવજન તો તેને રે કહીયે,
જે પીડ પરાઈ જાણે રે.

પરદુઃખે ઉપકાર કરે તોયે,
મન અભિમાન ન આણે રે.

સકળ લોકમાં સહુને વંદે,
નિંદા ન કરે કેની રે.

વાચ કાછ મન નિશ્ચલ રાખે,
ધન ધન જનની તેની રે.

સમદ્રષ્ટિને તૃષ્ણા ત્યાગી,
પરસ્ત્રી જેને માત રે.

જિહ્વા થકી અસત્ય ન બોલે,
પરધન નવ ઝાલે હાથ રે.

મોહ માયા વ્યાપે નહિ જેને,
દ્રઢ વૈરાગ્ય જેના મનમાં રે.

રામ નામ શું તાળી રે વાગી,
સકળ તિરથ તેના તનમાં રે.

વણલોભી ને કપટ રહિત છે,
કામ ક્રોધ નિવાર્યા રે.

ભણે નરસૈયો તેનું દર્શન કરતા,
કુળ ઈકોતેર તાર્યા રે.
-: નરસિંહ મહેતા

મેં તો ઝેર નો કટોરો સ્હેજ પીધો

મેં તો ઝેર નો કટોરો સ્હેજ પીધો, ને અંગ અંગ મીરાં ફૂટી…!
મેં તો હાથ મહીં હાથ સ્હેજ લીધો, ને ચાર પાંચ રેખા ટુટી..!

મીરાંની આંખમાંથી નીતરે છે રોજ બની વહેલી સવાર એક ઝરણું,
મીરાંનાં તંબુરથી ટુટેલાં તાર મારાં આંગણાનું બોલકણું તરણું,
રાણાને સંદેશો મોકલવા કલમ લઇ બેઠી ત્યાં શાહી સહેજ ખુટી…!

રાધા બનીને સહેજ કહું છું હું ક્હાન, ત્યાં તો પારધીએ તીર એક તાંકયું,
શબરીનાં બોરમાંથી કાંટાને કાઢ્તા જીવનનું ઝાડ ખૂબ થાક્યું,
ગિરિધર નાગર ને રીઝ્વવા નાચું ત્યાં ઘુંઘરુની ગાંઠ એક છુટી…!

મેં તો ઝેર નો કટોરો સ્હેજ પીધો, ને અંગ અંગ મીરાં ફૂટી…!
મેં તો હાથ મહીં હાથ સ્હેજ લીધો, ને ચાર પાંચ રેખા ટુટી..!

-: ભાગ્યેશ જ્હા

રહેવાને તારા દિલ જેવુ ઘર મળે તો ચાલે

બહું ઊંચી અપેક્ષાઓ નથી અમારી,
રહેવાને તારા દિલ જેવુ ઘર મળે તો ચાલે.

સુરજ-ચાંદના સપનાઓ નથી મારા,
થોડા દિપકોથી અંધકાર ટળે તો ચાલે.

મઘમધતા અત્તરોથી જીવન નથી મહેકાવું મારે,
થોડા ફુલોની સુગંધ એમાં ભળે તો ચાલે.

આખી દુનિયાની ચાહત નથી જોઇતી મારે,
બસ તું એક જ મારા પ્રેમમાં પડે તો ચાલે.

ઇશ્વરને પણ તકલીફ નથી આપવી મારે,
લખ મારી તકદીર તું તારા હાથો વડે તો ચાલે.

મારા પ્રેમ વિશે બહું કહીશ નહિ,
ખાલી મારી આત્માને તું વખાણે તો ચાલે.

હશે ઘણું મળવાનું જીવનમાં,
પણ મને તો ફક્ત તું એક મળે તો ચાલે.

કનૈયાલાલ માણેકલાલ મુનશી on Wikipedia

K. M. Munshi. My fav author. While doing some search I came across some information about him on Wikipedia. Provideing an easy link.

પુરું નામ: કનૈયાલાલ માણેકલાલ મુનશી

ક.મા.મુનશી એ સત્યાગ્રહ ના સમયના બહુપાર્શ્વીય વ્યક્તિત્વ ધરાવનાર લેખક હતાં. સત્યાગ્રહની ચળવળમાં આગળ પડતો ભાગ ભજવવા ઉપરાંત તેઓ એક વકીલ અને ઇતિહાસકાર હતાં. પરંતુ તેમને સૌથી વધુ ખ્યાતિ એક લેખક તરીકે મળી. તેમની નવલકથાઓ મોટા ભાગે ઐતિહાસીક કથાનકો પર આધારીત રહેતી. તેમની નવલકથાઓ માં તેમના ઇતિહાસ ના રસ અને જ્ઞાન નો પ્રભાવ ચોખ્ખો દેખાય છે, જે તેમને બીજા તમામ ગુજરાતી નવલકથાકારોથી જુદા પાડે છે.

Go to Wikipedia......

મારા સાહ્યબાની પાઘડીએ

સોનેરી રંગ સાંજનો
ફૂલ ગુલાબી પ્રભાત
નીલ રંગનું આભલું
શ્યામલ વરણી રાત

સઘળા રંગો મેં રળ્યા
દિલના રંગની સાથ
તોય પીયુની પાઘડીએ પડી
કોઇ અનોખી ભાત

મેં તો રંગ્યો હતો એને દલડાની સંગ
તો યે સાહ્યબાની પાઘડીએ લાગ્યો કોઇ જુદો રંગ
મારા સાહ્યબાની પાઘડીએ લાગ્યો કોઇ જુદો રંગ

રંગ તો એવો જાલીમ જાણે જમદૂતે ઝંખેલો હો.
ક્યાંકથી લાવ્યો પાતાળ ભેદી નાગણનો ડંખેલો હો.
એના ઝેરની ઝાપટ લાગી મુને ફુટ્યો અંગેઅંગ
મારા સાહ્યબાની પાઘડીએ લાગ્યો કોઇ જુદો રંગ

રંગની ઉપર રંગ ચડે તે મુળનો રંગ ધોળો હો.
સાહ્યબો મારો દિલનો જાણે શિવજી ભોળો ભોળો હો.
હે કોઇ ભીલડીએ એને ભરમાવી એના તપનો કીધો ભંગ
મારા સાહ્યબાની પાઘડીએ લાગ્યો કોઇ જુદો રંગ
-: નીનુ મઝુમદાર

ધૂણી રે ધખાવી બેલી

One of my fav Bhajan......

ધૂણી રે ધખાવી બેલી અમે તારા નામની
ધૂણી રે ધખાવી બેલી અમે તારા નામની

ભૂલો રે પડ્યો રે હંસો આંગણે ઊડીને આવ્યો
તન-મનથી તરછોડાયો, મારગ મારગ અથડાયો
હે ગમ ના પડે રે એને ઠાકુર તારા નામની
ધૂણી રે ધખાવી બેલી

કોને રે કાજે રે જીવડા ઝંખના તને રે લાગી
કોની રે વાટ્યું જોતા ભવની આ ભાવટ ભાગી
હે તરસ્યું રે જાગી જીવને ભક્તિ કેરા જામની
ધૂણી રે ધખાવી બેલી
-: અવિનાશ વ્યાસ

Providing link to hear this on Tahoko.com
ધૂણી રે ધખાવી બેલી અમે તારા નામની -: અવિનાશ વ્યાસ

આજે તારો કાગળ મળ્યો

આજે તારો કાગળ મળ્યો
ગોળ ખાઈને સૂરજ ઊગે, એવો દિવસ ગળ્યો

એક ટપાલી મૂકે હાથમાં. વ્હાલ ભરેલો અવસર
થાય કે બોણી આપું, પહેલાં છાંટું એને અત્તર
વૃક્ષોને ફળ આવે એવો મને ટપાલી મળ્યો. આજે.

તરસ ભરેલા પરબીડિયાની વચ્ચે મારી જાત
`લે મને પી જા હે કાગળ !’ પછી માંડજે વાત
મારો જીવ જ મને મૂકીને અક્ષરમાં જઈ ભળ્યો. આજે

એકે એક શબદની આંખો, અજવાળાથી છલકે
તારા અક્ષર તારા જેવું મીઠું મીઠું મલકે
મારો સૂરજ પશ્ચિમ બદલે તારી બાજુ ઢળ્યો
-: મુકેશ જોષી

રાત્રીના સ્વપ્નની યાદ

રાત્રીના સ્વપ્નની યાદ સવારે ના આવે તો સારું,
તમારી આ ફરીયાદ અત્યારે ના આવે તો સારું.

ફૂલોનું અનુપમ સૌંદર્ય જોઇને મને થાય છે કે,
આ જીવનમાં પાનખર ના આવે તો સારું.

ડૂબી જવા માટે આ તોફાની દરિયામાં પડ્યો છું,
હવે આ શરીર કિનારે ના આવે તો સારું.

વેદનામાં તડપતો માનવી બોલી ઉઠે છે કે,
હવે કોઇ દિલાસો આપવા ના આવે તો સારું.

હવે તો આ દિલ પણ બોલી ઉઠ્યું છે કે,
તું હવે ક્યારેય ના આવે તો સારું.

કે અંતરમાં જયારે ઉમળકો આવે છે

કે અંતરમાં જયારે ઉમળકો આવે છે,
બહું ઉંડેથી દોસ્ત,સણકો આવે છે.

કથા, માળા કે જીંદગીની છે સરખી,
કે એમાં મેર પછી ય મણકો આવે છે.

હજી વેઠું છું ત્રાસ અંધારાનો
પણ-ઇલાજમાં એનો રોજ ભડકો આવે છે!

પ્રથમ તપવાનું, તરસવાનું, ગાવાનું,
બહુ મુશ્કેલી બાદ રણકો આવે છે

ગયા તા પાછા ત્યાં જ આવી ને ઉભા
જવું કયાં? ચારેકોર તડકો આવે છે

ઘણાં વખતે આ ઠાઠ, રોનક ને રુઆબી,
લખાવી તારે નામ, ભભકો આવે છે.!

હજી આંખમાં જાણે ફરકે છે કોઇ

હજી આંખમાં જાણે ફરકે છે કોઇ
હજી મીઠું શરમાઇ મરકે છે કોઇ
વિખૂટાં પડ્યાં તોયે લાગે છે 'ઘાયલ'
હજી પણ રગેરગમાં સરકે છે કોઇ

સુકાયેલી નદીના ક્યાંકથી

સુકાયેલી નદીના ક્યાંકથી પગરણ મળી આવે
વિખૂટું થઈ ગયેલું એ રીતે એક જણ મળી આવે

ઘણા વરસો પછી, વાંચ્યા વગરની કોઈ ચિઠ્ઠીમાં
'તને ચાહું છું હું' બસ આટલી ટાંચણ મળી આવે

ફરે છે એક માણસ ગોધૂલી વેળા આ સડકો પર
કદાચિત ગામનું છૂટું પડેલું ધણ મળી આવે

ઘણુંયે નામ જેનું સાંભળેલું, ને હતી ખ્યાતિ
મળો એ શખ્સને, ને સાવ સાધારણ મળી આવે

ખખડધજ, કાટ લાગેલી, જૂની બિસમાર પેટીમાં
ખજાનો શોધવા બેસો અને બચપણ મળી આવે

પ્રીતડી કોઈ જોડે

કોઈ જોડે, કોઈ તોડે
પ્રીતડી કોઈ જોડે, કોઈ તોડે.

કોઈ ગુમાને ઉરઅરમાને અમથું મુખડું મોડે.
કોઈ આંખને અધઅણસારે ઊલટથી સામું દોડે.

કોઈ…કોઈક ગભરુ પ્રણયભીરુ ખસી ચાલે થોડે થોડે,
કોઈ ઉમંગી રસરંગી ધસી આવે કોડે કોડે.

કોઈ…કોઈ અભાગી અધરે લાગી હ્રદયકટોરી ફોડે,
કો રસિયા હૈયા ખાતર થઈ મૂકે જીવતર હોડે.કોઈ.
-: ઉમાશંકર જોશી

નવા દિવસની સાથે

નવા દિવસની સાથે
એક પાનું ખૂલી ગયું કોરું
આપણા પ્રેમનું

સવાર,
લખી દે એના પર ક્યાંક તારું નામ!

અનેક બદનસીબ પાનાંમાં
એને પણ ક્યાંક મૂકી દઇશ
એને જ્યારે હવાની લહેરખી
ઉડાડી જશે અચાનક બંધ પાનાં

ક્યાંક અંદરથી
મોરપિચ્છની જેમ રાખેલા નામને
દર વખતે વાંચી લઇશ.
-: કેદારનાથ સિંહ

તું જો આજે મારી સાથે જાગશે

તું જો આજે મારી સાથે જાગશે
ચાંદ થોડો ચાંદ જેવો લાગશે !

કોણ તારી વાત સાંભળશે, હ્ર્દય !
એક પથ્થર કોને કોને વાગશે?

તું અમારો છે તો ધરતીના ખુદા!
તું અમારા જેવો ક્યારે લાગશે ?

જિંદગી, તું આટલી નિર્દય હશે?
તું મને શું એક પળમાં ત્યાગશે?

હું રડું છું એ જ કારણથી હવે,
હું હસું તો એને કેવું લાગશે!

એણે માગી છે દુવા તારી ‘અદી’
તું ખુદા પાસે હવે શું માગશે
-: અદી મિર્ઝા

ગામની એક છોરીને વર્ષ થયા સત્તર

ગામની એક છોરીને વર્ષ થયા સત્તર
ગામ ઓટલાના એ કારણે ઘસાઈ ગયા પથ્થર.
ગામની એક છોરીને વર્ષ થયા સત્તર.

થોડી કાળી થોડી ધોળી
કોણે રુપના દરિયે ઝબોળી
આમ લાગે બાળી ભોળી
ને કરે છે જાદુ જંતર
ગામ ઓટલાના એ કારણે ઘસાઈ ગયા પથ્થર.
ગામની એક છોરીને વર્ષ થયા સત્તર.

એણે હળવેથી વાળ જ્યાં ખંખેર્યા
કે થઈ ગઈ હવા અત્તર
વાતાવરણમાં ગુંજી ઉઠ્યા
પ્રેમના મૂંગા મંતર
ગામ ઓટલાના એ કારણે ઘસાઈ ગયા પથ્થર.
ગામની એક છોરીને વર્ષ થયા સત્તર.

કોઈ કહે છે ચાંદ કોઈ કહે છે પરી
કોઈ કહે ફુલ છે કોઈ કહે ફુલઝડી
ગામના છોરા કંઈ સમજે એ પહેલાં
ભુલી ગયા ભણતર
ગામ ઓટલાના એ કારણે ઘસાઈ ગયા પથ્થર.
ગામની એક છોરીને વર્ષ થયા સત્તર

અંધારાની દિવાલ પાછળ

અંધારાની દિવાલ પાછળ, લીલાં કુંજર ઝાડ હશે,
હવા હશે ત્યાં ધીમી ધીમી, અંદર સિંહની ત્રાડ હશે.

પ્રાણીની કીકીમાં પેઠો સૂરજનો આકાર હશે,
તારાનો ટમકાર બિચારો આભ મહીં લાચાર હશે.

બધી દિશાનાં દરવાજાને હશે લટકતું તાળું,
કૂંચીના કાણામાં ત્યારે હશે ઝબકતું અજવાળું.

બધું હશે પણ અંધારાનો ખાટો એમાં સ્વાદ હશે,
ઉગવાનું છે વ્હેલું એવું સૂરજને પણ યાદ હશે.
-: મણિલાલ દેસાઈ

બસ એ જ સ્વપ્ન તારું

કિનારાઓ અલગ રહીને ઝરણને જીવતું રાખે ;
અલગતા આપણી એમ જ સ્મરણને જીવતું રાખે.

તળાવો મૃગજળોના જેમ રણને જીવતું રાખે,
બસ એ જ સ્વપ્ન તારું એક જણને જીવતું રાખે.

સમયના સૂર્યનું ચાલે તો સળાગાવી મૂકે સઘળું,
વ્યથાનાં વાદળો વાતાવરણને જીવતું રાખે.

કહો , એવી હયાતીને કોઈ તકલીફ શું આપે ,
જે અંદરથી મરી જઈ આવરણને જીવતું રાખે.

અનાયાસે તો જીવનમાં બધું ભૂલી જ જઈ એ
પણ- પ્રયાસો વિસ્મરણના ખુદ સ્મરણા ને જીવતું રાખે.

‘રઈશ’ આ દોસ્તો તારા અધૂરા છે શિકારીઓ,
ખૂપાવી તીર જે અડધું , હરણને જીવતું રાખે.

હું એજ છું

રાહ જોતા હતા મારી, હા હું એજ છું
રોજ સાંજે દિલમા દિપક જલાવતા હતા, હું એજ છું

પલકોમા છુપાવ્યો હતો મને, હા હું એજ છું
દિલની ધડકન બની ધડકતો હતો, હું એજ છું

આહ ભરતા હતા જેને માટે, હા હું એજ છું
અશ્ક વહાવતા હતા જેને માટે, હું એજ છું

રીસાય જતા હતા આવ્યેથી સામે, હા હું એજ છું
માની પણ જતા હતા મનાવવાથી, હું એજ છું

શું થયુ જો આપ્યા ગમ , હું એજ છું
તમે મોઢુ ફેરવી ગયા પણ હા હું એજ છું.

તો તારો જવાબ શું હશે?

વરસોથી સળગતો એક પ્રશ્ન પુછુ તો તારો જવાબ શું હશે?
પ્રેમથી નીતરતો એક પત્ર લખુ તો તારો જવાબ શુ હશે?

પહેલી વખત ના પાડવાની આદત હોય છે સ્ત્રીઓને
બીજી વખત પ્રેમનો પ્રસ્તાવ મૂકુ તો તારો જવાબ શુ હશે?

હજી પણ આવે છે યાદમાં તો ક્યારેક આંસું બની આંખમાં
ભુલી ગયો તને એમ બોલું ખોટું તો તારો જવાબ શુ હશે?

હજી પણ દિલમાં ઘૂઘવે છે આશાનો સાગર
પ્રેમથી તરબતર ગુલાબ આપુ, તો તારો જવાબ શું હશે?

મૌન સારું છે

મૌન સારું છે.

પરંતુ આટલું ?

આપની સાથે અબોલા થઈ ગયા.

રૂપ કૈફી હતું, આંખો ઘેલી હતી

બચ્યા છે કેટલા ? એ શબ્દ પણ ગણી લઉં છું
છૂટો પડું છું ને ખુદની સિલક ગણી લઉં છું
ક્ષણો, કલાક, દિવસ, માસ, વર્ષ કે સૈકા
તમે હો એવા સમયને પ્રણય ગણી લઉં છું

રૂપ કૈફી હતું, આંખો ઘેલી હતી, ને હથેળીમાં એની હથેળી હતી
મન મહેકતું હતું, ભીના કંપન હતા, એની સાથે મુલાકાત પહેલી હતી

આંખમાં એક દરિયો છુપાયો હતો, પણ શિશુ જેવો નિર્દોષ ચહેરો હતો
છોકરી મારી સામે જે બેઠી હતી, ખૂબ અઘરી હતી, સાવ સહેલી હતી

મીઠી મુંઝવણ હતી, હોઠ તો ચૂપ હતા, જો હતો, તો હતો મૌનનો આશરો
એણે જ્યારે કહ્યું, હું તને ચાહું છું, જિંદગી એક પળમાં ઉકેલી હતી

જોતજોતામાં બસ એ રિસાઇ ગઇ, પણ દૂર ના જઇ શકી મારાથી એ
ફેરવી તો લીધું મોઢું છણકો કરી, પીઠથી પીઠ તો પણ અઢેલી હતી.

-: શોભિત દેસાઈ

Gems Collected by Shaheed Bhagat Singh

I share my birthdate on the same date when Bhagat Singh, Sukhdev and Rajguru sacrificed their life for India. Bhagat Singh has always been a heroic figure for me and may be for most of Indians.

Today while searching net I came across a site www.shahidbhagatsingh.org.
The first page of the website reads.

This web site is supported by Shahid Bhagat Singh Research Committee, Ludhiana.

The authentic contents of this web site are being maintained under the guidance of Prof Jagmohan Singh son of Bibi Amar Kaur younger sister of Shahid Bhagat Singh .

Today I am presenting the collection of phrases/thought by Bhagat Singh. Hope you would like that.

Gems Collected by Shaheed Bhagat Singh in Jail

Bhagat Singh, a great reader and thinker was able to break the jail conditions, even when officially not allowed he was reading and writing but finally after long hunger strike got the right of reading & writing included in Jail Manuals Thus he maintained a note book of 404 pages and kept notes & quotes from the books he read. Here are few of these:

"Ah my beloved, fill the cup that clears
Todays of past Regrets and future Fears
Tomorrow? _ why, Tomorrow I may be
Myself with yesterdays Sevn's thousand year."
***
Here with a loaf Bread beneath the Bough
A flask of wine, a Book of verse-and thou
Beside me signing in the widerness
And wilderness in paradise now!
"Ummar Khayyam" Natural and Civil Rights
Man did not enter into society to become worse then he was before, but to have those rights better secured. His netural rights are the foundation of all his civil rights.
Natural rights are those which appertain to man in right of his existence (intellectual mental etc.)
Civil rights are those that appertain to man in right of his being a member of society.
Rights of Man-Thomas Paine

Morality
"Morality and religion are but words to him who fishes in gutters for the means of sustaining life and crouches behind barrels in the street for shelter from the cutting blasts of a winter night."

Right of labour
We consider it horrible that people should have their heads cut off, but we have not been taught to see the horror of life - long death which is inflicted upon a whole population by poverty and tyranny.
- Mark Twain

The Old labourer
"….He (the old labourer out of employment) was struggling against age, against nature, against circumstences, The entire weight of society, law and order pressed upon him to force him to loose his self respect and liberty.. He knocked at the doors of the farms and found good in man only - not in law and order, but in individual man alone.
-Richerd Jefferies.

Free Thought
"If there is anything that cannot bear free thought, let it crack"
-Windell Phillips

One Against All
(Charles Fourier 1772-1837)
The present social order is a ridiculous mechanism, in which portion of the whole are in conflict and acting against the whole are in conflict and acting against the whole. We see each class in society desire, from interest, the misfortune of the other classes, placing in every way individual interest in opposition to public good. The lawyer wishes litigation and suits. Particularity among the rich; the physician desires sickness (The leter would be ruined if every body died without disease as would The former if all quarrels were settled by arbitration) The soldier wants a war which will carry off half of his burrials; monopolist and forestallers went famine, to double or treble the price of grain; the architect, the carpenter, the mason want conflagration, That will burn down a hundred houses to give activity to their branches of business.

Liberty
Not a grave for the murder'd for freedom, But grow seeds for freedom, in its turn to bearseeds Which the wind carry a far and resow, and the rains and the snows nourish. Not a disembodies spirit can the weapons of tyrant let loose
But it stalc invincible over the earth whispering counselling, cautioning.
-(Walt Whitmen)

Will of Revolutionary
" I also wish my friends to speak little or not at all about me, because idols are created when men are praised and this is very bad for the future of the human race…..Acts alone, no metter by whom committed out to be studied, praised or blamed. Let them be praised in order that they may be initiated when they seem to contribute to the common weal; let them be ceusured when they are regarded as injurious to the general well being, so that they may not be repeated."
"I desire that on no occasion, whether near or remote, nor for any reason whatsoever, shall demonstrations of a political or religious character be made before my remains as I consider the time devoted to the dead would be better employed in improving the conditions of the living, most of whom stand in great need of this."
Will of Frenscisco Ferrer Spanish educator (1859-1909)

Glory of the Cause
Ah! Not for idle hatred, not
For honour, fame, nor self applause
But for the glory of the cause
You did, what will not be forgot
- (Arthur clough)
The mechine is social in nature, as the tool was individual
***
"Give us worse cotton, but give us better men" say Emerson
"Deliver me those rickety perishing souls of infants, and let the cotton trade take its chance." The men cannot be sacrificed to the machine. The machine must serve mankind, yet the danger to the human race lurks, menacing, in the industrial region
- Poverty & Riches Scott Nearing

Man and Mankind
"I am a man and all that affects manking concerns me"
- (Page 43 of Jail notebook)